Σύμφωνα με τον Πλάτωνα πέρα από την πραγματικότητα που αντιλαμβανόμαστε με τις αισθήσεις υπάρχουν και κάποιες νοητές οντότητες, οι «Ιδέες»

Ο Πλάτων δεν έχει καμιά εμπιστοσύνη στα δεδομένα που μας παρέχουν οι αισθήσεις. Υποστηρίζει ότι ο αισθητός κόσμος είναι συνεχώς μεταβαλλόμενος, χωρίς καμιά σταθερότητα. Οι Ιδέες, σε αντίθεση με τα αντικείμενα του αισθητού κόσμου είναι αιώνιες, αμετάβλητες, άφθαρτες και γίνονται αντιληπτές όχι με τις αισθήσεις αλλά με τη νόηση. Στις Ιδέες συμπεριλαμβάνονται όλες οι ηθικές αξίες όπως η αρετή, η δικαιοσύνη, η ανδρεία και η σωφροσύνη. Ιδέες ακόμα είναι μαθηματικές έννοιες και οντότητες όπως η ισότητα, ο αριθμός, το σημείο, η γραμμή, το γεωμετρικό σχήμα, το στερεό. Επίσης τα φυσικά είδη είναι οι Ιδέες όπως ο άνθρωπος, το ζώο, το φυτό, η φωτιά, ο χρυσός κ.ο.κ. Συνεπώς για τον Πλάτωνα υπάρχουν δύο κόσμοι, από την μια υπάρχει ο κόσμος της καθημερινής εμπειρίας που ο καθένας από εμάς αντιλαμβάνεται με τις αισθήσεις και ο κόσμος των Ιδεών την ύπαρξη του οποίου πολλοί λίγοι μπορούν να υποψιαστούν. O ένας είναι ο κόσμος της αίσθησης και της ανθρώπινης γνώμης (της «δόξας»), και ο άλλος ο κόσμος της νόησης, της γνώσης και της αλήθειας.

Ο Πλάτων μας λέει ότι τα αισθητά αντικείμενα «μετέχουν» στις και «μιμούνται» αντίστοιχες Ιδέες. Ο κάθε άνθρωπος, για παράδειγμα, μετέχει και μιμείται την Ιδέα του Άνθρωπου. Η μετοχή είναι μια σχέση του επιμέρους με το γενικό. Ο κάθε επιμέρους άνθρωπος μετέχει στην Ιδέα του Άνθρωπου που είναι κάτι γενικό. Η μίμηση αφορά τις ατέλειες που έχουν τα αισθητά αντικείμενα σε σχέση με τις Ιδέες. Κανείς επιμέρους άνθρωπος δεν είναι τέλειος όπως είναι η Ιδέα του Ανθρώπου. Έτσι η κατάκτηση των Ιδεών δεν είναι μόνο γνωστική πρόοδος αλλά και ηθική αφού οδηγεί στην ευδαιμονία (ευτυχία). Στη κορυφή όλων Ιδεών βρίσκεται η κατεξοχήν ηθική Ιδέα, η

.

Ο άνθρωπος έλκεται κατά κύριο λόγο από τον κόσμο των αισθήσεων. Η μετάβαση από τον αισθητό κόσμο στον κόσμο των Ιδεών είναι ο δρόμος της φιλοσοφίας, ένας δρόμος που απαιτεί αφοσίωση, σκληρή προσπάθεια και εκπαίδευση. Στον

η ψυχή μπορεί να αφιερωθεί απερίσπαστη στη θέαση των Ιδεών όταν απαλλαγεί από τα δεσμά και τα πάθη του σώματος. Στην

ο Πλάτων χωρίζει την ψυχή σε τρία μέρη: το λογικό, το θυμοειδές και το επιθυμητικό. Ο άνθρωπος είναι ευτυχισμένος όταν επιτυγχάνεται αρμονία μεταξύ των μερών της ψυχής υπό την ηγεμονία και καθοδήγηση του λογικού μέρους. Σε αυτή την κατάσταση ο άνθρωπος έχει επιβληθεί στις επιθυμίες του και έχει κατευνάσει τα πάθη του. Με αυτόν τον τρόπο το λογικό μέρος, ανενόχλητο, μπορεί να αφοσιωθεί στην επικοινωνία με τις Ιδέες. Η τάση αυτή του λογικού μέρους της ψυχής προς τις Ιδέες είναι μια έντονη ερωτική επιθυμία. Η ερωτική αυτή επιθυμία ξεκινά ως ένα άλογο πάθος, στης συνέχεια όμως μεταμορφώνεται σε μια δύναμη που ωθεί τον άνθρωπο προς τις Ιδέες. Με τη σύλληψη των Ιδεών ο Πλάτων απάντησε σε ερωτήματα που απασχόλησαν και τον Σωκράτη. Πώς διακρίνεται ο δίκαιος άνθρωπος από τον άδικο, η δίκαιη από την άδικη απόφαση της πόλης; Οι Ιδέες, και πιο συγκεκριμένα η Ιδέα της δικαιοσύνης, αποτελούν ένα αντικειμενικό κριτήριο για να διακρίνει κανείς στη προκειμένη περίπτωση μια άδικη από μια δίκαιη πράξη.