Ο έρωτας για τον Πλάτωνα αποτελεί προσωποποίηση του αληθινού φιλοσόφου. Επίσης ο έρωτας είναι ο δρόμος εκείνος που οδηγεί στην γνώση των Ιδεών

Στα αρχαία ελληνικά ο «έρωτας» έχει τη σημασία της ορμής, της κίνησης προς κάποιο αντικείμενο που επιθυμούμε. Ο Πλάτων αφιέρωσε στο έρωτα δύο διαλόγους του το Συμπόσιο και τον Φαίδρο. Στον Πλάτωνα ο έρωτας, η πιο ισχυρή ανθρώπινη επιθυμία, λειτουργεί ως σύμμαχος μας στον δρόμο προς την αληθινή σοφία. Η ερωτική έλξη ξεκινά ως ένα άλογο πάθος έχει όμως την δυνατότητα να μεταμορφωθεί σε μια επιθυμία που ωθεί τον άνθρωπο στην ένωση με τις Ιδέες.

Ο Σωκράτης στο Συμπόσιο διηγείται στους συνδαιτυμόνες του όσα του δίδαξε για τον έρωτα μια ιέρεια, η Διοτίμα. Ο έρωτας δεν είναι θεός αλλά δαίμων και γονείς του είναι ο Πόρος και η Πενία. Ο έρωτας, λέει η Διοτίμα, βρίσκεται ανάμεσα στην γνώση και την αμάθεια. Όσοι κατέχουν γνώση, όπως οι θεοί, δεν φιλοσοφούν. Ούτε όμως οι ανόητοι φιλοσοφούν αφού δεν κατανοούν την άγνοια τους. Φιλοσοφούν συνεπώς όσοι βρίσκονται ανάμεσα στην γνώση και την άγνοια όπως ο έρωτας, ο οποίος ως κυνηγός του ωραίου ρέπει προς τη σοφία. Αντικείμενο του έρωτα είναι το ωραίο και μάλιστα η δημιουργία μέσα στην ωραιότητα. Στόχος του είναι η κατάκτηση της αθανασίας. Η αθανασία είναι είτε σωματική και επιτυγχάνεται μέσω της αναπαραγωγής και της γέννησης παιδιών, είτε πνευματική. Η πνευματική αθανασία επιτυγχάνεται με τα έργα της ψυχής που είναι οι αρετές της δικαιοσύνης, της σωφροσύνης και της φρόνησης.

Ο Πλάτων περιγράφει μια ερωτική πορεία η οποία είναι ανοδική. Η πορεία αυτή ξεκινά με την έλξη προς ένα ωραίο σώμα, συνεχίζει με την έλξη προς πολλά ωραία σώματα, την έλξη προς τις ωραίες ψυχές, την έλξη προς τις ωραίες δημιουργίες για να καταλήξει στο πραγματικό αντικείμενο του έρωτα που είναι η Ιδέα της ωραιότητας.

Στο τέλος του διαλόγου η αφήγηση του Αλκιβιάδη για τον Σωκράτη παρουσιάζει τον Σωκράτη ως την προσωποποίηση του έρωτα και της φιλοσοφίας.

Στον Φαίδρο η ψυχή χωρίζεται σε τρία μέρη: το λογικό (σκέψη), το θυμοειδές (συναισθήματα) και το επιθυμητικό (σωματικές επιθυμίες). Η ισορροπία μεταξύ των μερών δεν είναι δεδομένη. Το επιθυμητικό μέρος ρέπει προς την σαρκική επαφή ενώ το λογικό προς την πνευματική. Ο φιλοσοφικός έρωτας αφορά ακριβώς την πνευματική έλξη ανάμεσα σε άτομα διαφορετικής ηλικίας , ωριμότητας και σοφίας.

Στον Φαίδρο ο Πλάτων μας δίνει μια πλήρη εικόνα για το πώς αντιλαμβάνεται τη φύση της αληθινής φιλοσοφίας. Η φιλοσοφία ορίζεται ως μια διαδικασία που χρειάζεται κάποιον που γνωρίζει και κάποιον που μαθαίνει. Για αυτόν τον λόγο ο έρωτας είναι ο καλύτερος τρόπος για να παρουσιάσει ο Πλάτων την αληθινή φύση της φιλοσοφίας. Ο φιλόσοφος, όπως ο εραστής, προσπαθεί να κατακτήσει το αντικείμενο της επιθυμίας του, επιδιώκει συνεχώς να φτάσει στην αληθινή γνώση και αναζητεί τις ψυχές εκείνες που είναι κατάλληλες να ακούσουν τα λόγια του και να μάθουν. Για τον πλατωνικό φιλόσοφο συνεπώς η φιλοσοφία δεν είναι μια μοναχική ενασχόληση αλλά δημιουργικός διάλογος με νεαρά και προικισμένα άτομα. Έτσι ίσως εξηγείται και η απόφαση του Πλάτωνα να ιδρύσει τη σχολή του, την Ακαδημία, όπου η διδασκαλία στηριζόταν στο διάλογο μεταξύ των μελών της σχολής.