Το πλατωνικό έργο περιλαμβάνει σημαντικό αριθμό μυθικών διηγήσεων, παρά τη δηλωμένη απόρριψη της μυθολογικής ποίησης από τον Πλάτωνα. Η σχέση του μύθου με το διαλεκτικό επιχείρημα στους πλατωνικούς διαλόγους είναι αμφιλεγόμενη, και συνεπώς και ο ρόλος που οι μύθοι επιτελούν στην πλατωνική φιλοσοφία.

Οι πλατωνικοί διάλογοι εμπεριέχουν έναν μεγάλο αριθμό μυθικών διηγήσεων. Οι πιο γνωστοί πλατωνικοί μύθοι είναι η αλληγορία του σπηλαίου και το δαχτυλίδι του Γύγη στην Πολιτεία, ο μύθος της γραφής  και η φτερωτή ψυχή στον Φαίδρο , ο μύθος της Ατλαντίδας στον Τίμαιο, καθώς και οι εσχατολογικοί μύθοι που κλείνουν τον Γοργία, τον Φαίδωνα και την Πολιτεία. Τους μύθους αφηγείται ο Σωκράτης ή κάποιος άλλος από τους πρωταγωνιστές των διαλόγων. Το περιεχόμενο των μύθων είναι πέρα από τα όρια της ανθρώπινης εμπειρίας και αφορά τη φύση της ανθρώπινης ψυχής, την τύχη των ψυχών μετά τον θάνατο, τη δημιουργία του κόσμου κ.α.

Οι περισσότεροι μύθοι είτε προηγούνται είτε έπονται κάποιου φιλοσοφικού επιχειρήματος. Φαίνονται ότι επιδιώκουν να πείσουν τους αποδέκτες τους, χωρίς να χρησιμοποιούν λογικά επιχειρήματα, αλλά στοχεύοντας στο συναίσθημα. Υπάρχει βέβαια μια σχέση μεταξύ μύθου και λόγου. Ο μύθος είναι μια φανταστική και ψευδής ιστορία, περιέχει όμως και στοιχεία αλήθειας. Όπως λέει ο Πλάτων στην Πολιτεία: «Δεν καταλαβαίνεις ότι στα παιδιά λέμε πρώτα-πρώτα παραμύθια; Και το παραμύθι, κατά κάποιον τρόπο, είναι γενικώς ένα ψέμα –υπάρχουν όμως σ’ αυτό και αλήθειες;».

Γιατί όμως ο Πλάτων αποφασίζει να παρεμβάλλει αυτές τις φανταστικές και ψευδείς ιστορίες στους διαλόγους του; Πολλές φορές τα φιλοσοφικά επιχειρήματα δεν είναι επαρκή για την κατανόηση ενός θέματος. Σε αυτές τις περιπτώσεις η χρήση μια μυθικής αφήγησης είναι απαραίτητη. Έτσι ο μύθος λειτουργεί συμπληρωματικά προς τον φιλοσοφικό επιχείρημα. Εντύπωση προκαλεί βέβαια το γεγονός ότι ενώ ο Πλάτων απορρίπτει τους ποιητές και τις φανταστικές τους ιστορίες, ο ίδιος χρησιμοποιεί αντίστοιχες ιστορίες ως μέσο πειθούς. Οι ποιητές δεν έχουν γνώση και έτσι οι ιστορίες τους δεν σκοπεύουν στην ηθική καλλιέργεια των ανθρώπων. Στην Πολιτεία μόνο οι οικιστές, αυτοί δηλαδή που θα δημιουργήσουν την ιδανική πόλη, γνωρίζουν ποιες είναι οι κατάλληλες ιστορίες που θα ωφελήσουν τους πολίτες. Οι ιστορίες των ποιητών περιγράφουν διαμάχες μεταξύ των θεών και δεν προωθούν την αρμονία μεταξύ των πολιτών και των τάξεων της πόλης. Αντίθετα  ο μύθος του «γενναίου ψεύδους» στην Πολιτεία συμβάλλει ακριβώς προς αυτήν την κατεύθυνση, την αρμονία δηλαδή μεταξύ των τάξεων, όταν περιγράφει πως ο κάθε πολίτης εντάσσεται στην αντίστοιχη τάξη ανάλογα με τις έμφυτες ικανότητές του. Με τον ίδιο τρόπο οι μύθοι που χρησιμοποιεί ο Πλάτων έχουν ηθικοπλαστικό σκοπό. Οι μύθοι, για παράδειγμα, που δείχνουν πως τιμωρούνται οι άδικες ψυχές μετά τον θάνατο, έχουν σκοπό να πείσουν τους αναγνώστες να είναι δίκαιοι.