Κατηγορία: Ιστορικά θέματα

Ιταλική Αναγέννηση και πλατωνισμός

Χαρακτηριστικό της ιταλικής Αναγέννησης (14ος-16ος αιώνας) είναι η αναβίωση του πλατωνισμού στον ευρωπαϊκό πολιτισμό και στοχασμό.

Το πλαίσιο ανάπτυξης του πλατωνισμού

Χαρακτηριστικό της ιταλικής Αναγέννησης είναι η μελέτη του ελληνικού και ρωμαϊκού πολιτισμού και ανθρωπισμού. Κυρίαρχη μορφή ήταν ο Πετράρχης (Francesco Petrarca, 14ος αιώνας) που προέτρεπε να μη μελετούν τους συγγραφείς του Μεσαίωνα αλλά αυτούς της κλασικής αρχαιότητας, τον Πλάτωνα και τον Κικέρωνα. Ο πλατωνισμός στην Αναγέννηση αναπτύχθηκε έξω από τις σχολές και τα πανεπιστήμια τα οποία συνέχιζαν να μελετούν αποκλειστικά τη φιλοσοφία του Αριστοτέλη.

Ο πλατωνισμός στην ιταλική Αναγέννηση

Παρόλο που ο Αυγουστίνος (4-5ος αιώνας) ανέδειξε τις ομοιότητες της πλατωνικής φιλοσοφίας με τον χριστιανισμό, ωστόσο η πλατωνική φιλοσοφία δεν κατάφερε να εξαπλωθεί. Τον 14ο αιώνα εκτός από τον Πετράρχη, ο Μανουήλ Χρυσολωράς προώθησε τα ελληνικά γράμματα και τις μεταφράσεις των αρχαίων ελληνικών και πλατωνικών έργων στα λατινικά. Παρόμοια, ο Πλήθων και άλλοι βυζαντινοί λόγιοι βρέθηκαν στην Ιταλία και έκαναν γνωστή την πλατωνική φιλοσοφία με μεταφράσεις και σχόλια. Από την άλλη, ο Βησσαρίων και ο Γεώργιος Τραπεζούντιος προσπαθούσαν να δείξουν ότι η αριστοτελική φιλοσοφία είναι ανώτερη από την πλατωνική.

Ο Μαρσίλιο Φιτσίνο (Marsilio Ficino) ανέλαβε τη μετάφραση και τον σχολιασμό όλων των έργων του Πλάτωνα και των Νεοπλατωνικών. Στο έργο του ο Φιτσίνο εκφράζει τον πλατωνισμό της Αναγέννησης: συνδυασμός πλατωνικής φιλοσοφίας με νεοπλατωνισμό και αρχαίο μυστικισμό. Στο ίδιο ρεύμα σκέψης ανήκει και ο Giovanni Pico della Mirandola.

Ο πλατωνισμός επηρέασε, επίσης, την τέχνη της Αναγέννησης με κυριότερο εκπρόσωπο τον ζωγράφο Μποτιτσέλι (Botticelli, 14-15ος αι.) από τη Φλωρεντία. Τον 16ο αιώνα ο πλατωνισμός εξακολουθούσε να ασκεί επιρροή σε φιλοσόφους και επιστήμονες, όπως ήταν ο Γαλιλαίος (Galileo) και ο αστρονόμος Κέπλερ (Kepler), καθώς χρησιμοποιούσε τα μαθηματικά για να ερμηνεύσει τη φύση και τον κόσμο.

Οικία του Πρόκλου

Οικία του Πρόκλου

Η λεγόμενη οικία του Πρόκλου είναι μια υστερορωμαϊκή έπαυλη...

Το συμπόσιο

Το συμπόσιο

Το συμπόσιον ως βασικός τρόπος διασκέδασης και κοινωνικής...

Αυγουστίνος

Αυγουστίνος

Ο Αυγουστίνος (354-430 μ.Χ.) είναι ο σημαντικότερος...

Πλατωνική διαλεκτική

Πλατωνική διαλεκτική

Η «διαλεκτική» είναι επινόηση του Πλάτωνα για...