Η λεγόμενη οικία του Πρόκλου είναι μια υστερορωμαϊκή έπαυλη του 5ου αι., κάτω από την επιφάνεια της σημερινής οδού Διονυσίου Αρεοπαγίτου, στα θεμέλια της οποίας βρέθηκαν ίχνη παγανιστικής λατρείας. Τα ευρήματα αυτά σε συνδυασμό με την τοποθεσία της έπαυλης και τις μαρτυρίες των αρχαίων πηγών για την οικία του Πρόκλου, οδήγησαν τους μελετητές να την ταυτίσουν με την οικία του νεοπλατωνικού φιλοσόφου

Το κτίριο που ταυτίζεται με την οικία του Νεοπλατωνικού φιλοσόφου Πρόκλου ανακαλύφθηκε τυχαία το 1955, στο πλαίσιο των εργασιών για την αποπεράτωση της νέας οδού Διονυσίου Αρεοπαγίτου. Δυστυχώς η έρευνα πραγματοποιήθηκε κάτω από εξαιρετική πίεση χρόνου προκειμένου να αποπερατωθεί η κατασκευή του νέου δρόμου, και περιορίστηκε στην λωρίδα που καλύπτεται σήμερα από το οδόστρωμα της Διονυσίου Αρεοπαγίτου από το ύψος της οδού Παρθενώνος και δυτικά.

Tο «Κτίριο Χ», όπως επικράτησε να αναφέρεται στην βιβλιογραφία, είναι μια μεγαλοπρεπής έπαυλη του 5ου αι. μ.Χ., νοτιοανατολικά του Ωδείου του Ηρώδη Αττικού και νοτιοδυτικά του θεάτρου του Διονύσου. Λεπτομερής έρευνα έγινε μόνο στο βόρειο τμήμα της, διότι το υπόλοιπο συνεχίζεται κάτω από τα σύγχρονα οικοδομήματα.

Στα ερείπια του κτιρίου βρέθηκε ένα σπάραγμα από επίγραμμα ίσως φιλοσοφικού περιεχομένου μία μαρμάρινη κεφαλή νεαρού άνδρα, ένας ακέφαλος κορμός της θέας Ίσιδας. Βρέθηκε ακόμη ένας τάφος χοίρου με το τελετουργικό μαχαίρι στο λαιμό του ζώου, που περιείχε τα εξής κτερίσματα: επτά ποτήρια, μια στάμνα και ένα λύχνο του 5°" αι. με παράσταση φτερωτού Έρωτα. Στα ευρήματα των ανασκαφών συγκαταλέγεται και ένα μικρό ιερό με εντοιχισμένο έκτυπο ανάγλυφο της Κυβέλης. Ορισμένα από τα ανάγλυφα αυτά εκτίθενται σήμερα στο Μουσείο Ακροπόλεως.

Με βάση τα ανασκαφικά δεδομένα η κατασκευή του Κτιρίου Χ ανάγεται χρονικά στην περίοδο που ακολούθησε την εισβολή του Αλαρίχου στην Αθήνα το 396, ενώ φαίνεται ότι εγκαταλείφθηκε τον 6ο αι.. Τα αρχαιολογικά ευρήματα σε συνδυασμό με την θέση του κτιρίου οδήγησαν τον διευθυντή των ανασκαφών Ι. Μηλιάδη να συσχετίσει το Κτίριο Χ με ένα χωρίο του Βίου του Πρόκλου, έργο του Μαρίνου του Νεαπολίτη: «(…) Ο Πρόκλος απέφευγε πάντοτε να προκαλεί την προσοχή, για να μην δώσει ευκαιρία σε αυτούς που επιθυμούσαν να συνωμοτήσουν εναντίον του, και το σπίτι στο οποίο ζούσε ευνοούσε ακριβώς αυτόν τον χαρακτήρα. (Vita Procli, 29). Η περιγραφή αυτή φαίνεται να ταιριάζει με το σημείο, στο οποίο βρέθηκε η συγκεκριμένη οικία.

Η οικία είναι στο σύνολό της ένα γενικά ευρύχωρο κτίριο που αποπνέει μια αίσθηση μεγαλοπρέπειας. Κοινό στοιχείο εξάλλου όλων των οικιών στην πλαγιά του λόφου του Αρείου Πάγου, συμπεριλαμβανομένου και του Κτιρίου Χ, υπήρξε το μεγάλο κεντρικό δωμάτιο, το οποίο αποτελεί ένδειξη ότι τα κτίρια αυτά ίσως φιλοξενούσαν μικρές ομάδες ανθρώπων. Τα δώματα αυτά θα μπορούσαν να είναι ιδανικοί χώροι για εκπαιδευτικές, ή θρησκευτικές συγκεντρώσεις ιδιωτικού χαρακτήρα. Οι θάλαμοι που πλαισίωναν το κεντρικό δωμάτιο θα μπορούσαν επίσης να θεωρηθούν ως αίθουσες μαθημάτων, ή ιδιωτικές κατοικίες. Αυτή η τόσο ευρύχωρη διάταξη δεν παραπέμπει σε κτίριο με δημόσια λειτουργία, αλλά περισσότερο σε ιδιωτικό εκπαιδευτικό ίδρυμα.