Βασικό θέμα του διαλόγου είναι η ευτυχία (εὐδαιμονία) και πώς θα την αποκτήσουμε. Παρουσιάζεται η αντιπαράθεση μεταξύ δύο μεθόδων, της σωκρατικής και της εριστικής.

Το κεντρικό πρόβλημα του διαλόγου είναι πώς μπορεί κανείς να γίνει ευτυχισμένος. Ο Ευθύδημος περιγράφει αρκετές σκηνές όπου αντιπαραβάλλεται η σωκρατική διαλεκτική που έχει σκοπό τη γνώση και την αλήθεια, με την εριστική διαλεκτική που έχει σκοπό τη σύγκρουση, τη νίκη προς το συμφέρον του ομιλητή.

Πρωταγωνιστούν ο Σωκράτης, ο Κρίτων (που εμφανίζεται επίσης στους διαλόγους Φαίδων και Κρίτων), οι σοφιστές Ευθύδημος και Διονυσόδωρος, ο Κλεινίας, και ο Κτήσιππος (που εμφανίζεται επίσης στον Λύσι και τον Φαίδωνα), ίσως ο Ισοκράτης, και άλλοι.

Πιθανόν ανήκει στην πρώτη ή τη μέση συγγραφική περίοδο του Πλάτωνα.

Ο Σωκράτης διηγείται στον Κρίτωνα τη συνάντησή του με τους σοφιστές Ευθύδημο και Διονυσόδωρο. Ο διάλογος αποτελείται από τρεις σκηνές. Στην πρώτη οι δύο σοφιστές κάνουν επίδειξη της μεθόδου τους, της εριστικής, συζητώντας και νικώντας τον Κλεινία. Τότε παρεμβαίνει ο Σωκράτης και δείχνει τον δικό του τρόπο για να διεξάγει τον διάλογο. Στη δεύτερη σκηνή οι σοφιστές συζητούν με τον Κτήσιππο και τον νικούν. Ο Σωκράτης δίνει ένα δεύτερο παράδειγμα της μεθόδου του. Στην τρίτη σκηνή οι σοφιστές διατυπώνουν ακραίες θέσεις και σοφιστείες. Στόχος του διαλόγου είναι η αντιπαράθεση της σωκρατικής και της εριστικής μεθόδου. Ο Σωκράτης καλεί τον Κρίτωνα να σκεφτεί τι είναι φιλοσοφία πριν αναζητήσει τον κατάλληλο δάσκαλο.

α) Οι δύο προτρεπτικές σκηνές Ο Σωκράτης και ο Κλεινίας συμφωνούν ότι κάθε άνθρωπος θέλει την ευτυχία του (εὐδαιμονία). Για την απόκτησή της χρειάζονται υλικά αγαθά (πλούτος), κοινωνικά (καλή καταγωγή), σωματικά (υγεία), ψυχικά (δικαιοσύνη), και στην κορυφή όλων βρίσκεται η σοφία. Δηλαδή, δεν αρκεί να κατέχεις τα αγαθά αυτά αλλά να τα χρησιμοποιείς σωστά, γι αυτό χρειάζεται η σοφία. Συνεπώς, όποιος θέλει να γίνει ευτυχισμένος πρέπει πρώτα να αποκτήσει σοφία, κι αυτό το κατορθώνει όταν ασχοληθεί με τη φιλο-σοφία. Στη δεύτερη σκηνή ο Σωκράτης μάς προτρέπει να ασχοληθούμε με τη φιλοσοφία. Φιλοσοφία είναι η γνώση τού πώς να αποκτήσουμε τα αγαθά και πώς να τα χρησιμοποιούμε σωστά.

β) Οι εριστικές σκηνές Με την εριστική τέχνη οι σοφιστές προκαλούν διλήμματα, αμφιβολίες, χρησιμοποιούν τις λέξεις με διπλή σημασία (αμφισημία), αλλά κατορθώνουν μια νίκη που δεν έχει αξία. Συνομιλώντας με τον Κτήσιππο τον κατατροπώνουν με τα τεχνάσματα και τις αντιφάσεις του λόγου τους. Ο Σωκράτης παρεμβαίνει και δείχνει πόσο ασυνεπείς είναι σε όσα λένε. Στην τρίτη εριστική σκηνή συνομιλητής των Σοφιστών γίνεται ο Σωκράτης. Η αντιπαράθεση είναι έντονη και τον κατηγορούν για ασέβεια. Ο διάλογος καταλήγει σε αδιέξοδο.

Βασικό ζήτημα του διαλόγου είναι ο τρόπος απόκτησης της ευδαιμονίας η οποία απαιτεί έναν συνδυασμό αγαθών και αρετής − η αρετή ταυτίζεται με τη γνώση. Άλλα ζητήματα που συζητούνται στον Ευθύδημο είναι η διάκριση ον-μη ον, η γνώση που κατέχουμε εκ γενετής, η θεωρία της ανάμνησης που αναφέρουν οι σοφιστές και θυμίζει την αντίστοιχη πλατωνική θεωρία. Με αυτόν τον τρόπο φαίνεται ότι είναι δύσκολη η διάκριση ανάμεσα σε σοφιστική και φιλοσοφία.