Διάλογος, συνέχεια των Νόμων, με θέμα την παιδεία των ανώτατων αρχόντων, γνωστός και ως Φιλόσοφος ή Νυκτερινό Συμβούλιο.

Δραματικό πλαίσιο

Όπως και στους Νόμους, συζητούν ένας Αθηναίος ανώνυμος, ο Κρητικός Κλεινίας και ο Σπαρτιάτης Μέγιλλος, με θέμα τη νομοθεσία της Μαγνησίας, μιας νέας πόλης που θα ιδρυθεί στην Κρήτη.

Γνησιότητα και χρόνος συγγραφής

Πολλοί ερευνητές αμφισβητούν τη γνησιότητα του έργου, δηλαδή λένε ότι δεν γράφτηκε από τον ίδιο τον Πλάτωνα. Κάποιοι, επηρεασμένοι από τον Διογένη τον Λαέρτιο, υποστηρίζουν ότι συγγραφέας είναι πιθανόν ο μαθητής του Πλάτωνα, Φίλιππος ο Οπούντιος. Από την άλλη, σπουδαίοι φιλόλογοι έχουν καταλήξει ότι η Επινομίς είναι γνήσιο πλατωνικό έργο και συνδέεται με τους Νόμους.

Βασικές θέσεις

α) Η επιστήμη των αριθμών είναι η σημαντικότερη Η επιστήμη των αριθμών έχει θεϊκή προέλευση γιατί είναι ο ουρανός με τους πλανήτες που μας τη διδάσκει. Είναι η μόνη επιστήμη που κάνει τον άνθρωπο πραγματικά σοφό και ενάρετο πολίτη, ικανό να κυβερνά και να κυβερνάται σύμφωνα με τη δικαιοσύνη. Χωρίς τους αριθμούς δεν μπορούμε να εκφράσουμε με ακρίβεια όσα αντιλαμβανόμαστε με τις αισθήσεις ή όσα θυμόμαστε. Χωρίς τους αριθμούς προκύπτει αταξία και κακό και είναι αδύνατον να γίνουμε ευτυχισμένοι.

β) Τα ουράνια σώματα έχουν θεϊκές ψυχές Τα ζωντανά όντα διαιρούνται σε πέντε κατηγορίες που αντιστοιχούν στα φυσικά στοιχεία: φωτιά, νερό, αέρας, γη, αιθέρας. Ο άνθρωπος ανήκει στα όντα που ζουν στη στεριά και στα οποία επικρατεί αταξία. Εφόσον πρόκειται για ζωντανά όντα, το σώμα είναι ενωμένο με τη ψυχή. Αντιθέτως, τα ουράνια σώματα βρίσκονται σε απόλυτη τάξη και η ψυχή τους είναι θεϊκή. Εάν λοιπόν ο άνθρωπος παρακολουθεί τα ουράνια σώματα που έχουν θεϊκή ψυχή, μπορεί να κάνει τις καλύτερες επιλογές.

γ) Η ανώτερη γνώση είναι η πορεία προς την ενότητα Η επιστήμη των αριθμών οδηγεί στην αποκάλυψη της ενότητας. Με τη διδασκαλία ο άνθρωπος πρώτα κατανοεί την επίδραση των αριθμών (μονών και ζυγών) πάνω στα όντα κι έπειτα αντιλαμβάνεται τους φυσικούς αριθμούς στον τομέα της γεωμετρίας και της στερεομετρίας. Στη συνέχεια, μπορεί να κατανοήσει τα μεγέθη: μήκος, επιφάνεια, όγκος. Εάν εφαρμόσει όλα τα προηγούμενα στην αστρονομία, τότε κατανοεί ότι όλα τα πράγματα συνδέονται μεταξύ τους με ένα φυσικό δεσμό. Η αστρονομία οδηγεί στην ευσέβεια, την ανώτερη αρετή, που την έχουν μόνο οι ολίγοι εκλεκτοί, τα μέλη του Νυκτερινού συμβουλίου. Η γνώση της αστρονομίας εξασφαλίζει επίσης τη μετά θάνατο ευτυχισμένη συνέχεια, την πορεία προς το Ένα.

Ίων

Ίων

Διάλογος της πρώτης συγγραφικής περιόδου του Πλάτωνα με...

Πλατωνισμός και πρώιμη χριστιανική θεολογία: η διαμόρφωση του χριστιανικού δόγματος

Πλατωνισμός και πρώιμη χριστιανική θεολογία: η διαμόρφωση του χριστιανικού δόγματος

Το χριστιανικό δόγμα διαμορφώθηκε τους πρώτους αιώνες μετά...

Θουκυδίδης και Πλάτων

Θουκυδίδης και Πλάτων

Ο Πλάτων πουθενά δεν αναφέρεται στον Θουκυδίδη αλλά είμαστε...

Πορτραίτα του Σωκράτη

Πορτραίτα του Σωκράτη

Η εικόνα του Σωκράτη όπως σώζεται από τα αντίγραφα γλυπτών...