Κατηγορία: Πρόσωπα

Αυγουστίνος

Ο Αυγουστίνος (354-430 μ.Χ.) είναι ο σημαντικότερος φιλόσοφος και θεολόγος στις αρχές του Μεσαίωνα, συνταίριαξε τον πλατωνισμό με τον χριστιανισμό και επηρέασε τη φιλοσοφική σκέψη της Δύσης.

1. Ο βίος και το έργο του

Ο Αυγουστίνος γεννήθηκε στη Νουμιδία της Βόρειας Αφρικής (σημερινή Αλγερία) το 354. Σπούδασε κλασικά γράμματα και έγινε δάσκαλος της ρητορικής στο Μιλάνο της Ιταλίας. Ενώ ήταν οπαδός του μανιχαϊσμού (αίρεση που πιστεύει ότι στον κόσμο κυβερνούν το καλό και το κακό), όταν παρακολούθησε τις ομιλίες του επισκόπου Αμβρόσιου, στράφηκε στον χριστιανισμό και μελέτησε την πλατωνική και νεοπλατωνική φιλοσοφία.

Επέστρεψε στην πατρίδα του και έγινε επίσκοπος στον Ιππώνα. Για τριανταπέντε χρόνια ανέπτυξε πλούσιο συγγραφικό και θρησκευτικό έργο. Πέθανε το 430 μετά την εισβολή των άγριων Βανδάλων στην πόλη του.

Έγραψε πάρα πολλά φιλοσοφικά και θεολογικά έργα (στα λατινικά). Το πιο σπουδαίο φιλοσοφικό έργο του αναφέρεται στην ελεύθερη επιλογή που έχει ο άνθρωπος μέσα σε ένα σχέδιο του Θεού. Στα θεολογικά του έργα κάνει κριτική στις αιρέσεις της εποχής. Στο πιο γνωστό θεολογικό του έργο Η Πολιτεία του Θεού (De Civitate Dei) κάνει κριτική στην εθνική θρησκεία (=το ελληνικό δωδεκάθεο), εξηγεί την πτώση της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, και περιγράφει την Ιστορία ως μια σύγκρουση της εγωιστικής αγάπης του ανθρώπου με την αγάπη του Θεού στην ουράνια πολιτεία.

2. Οι πλατωνικές επιδράσεις στη φιλοσοφία του

Παρόλο που δεν μελέτησε τους πλατωνικούς διαλόγους στο αρχαίο κείμενο, είχε διαβάσει για τον Πλάτωνα από άλλους συγγραφείς, τον Πλωτίνο και τον Πορφύριο, και από εγκυκλοπαίδειες. Επηρεάστηκε από τις πλατωνικές απόψεις για το σύμπαν, την ανθρώπινη φύση, τη μοίρα, και θεωρούσε ότι δεν υπάρχει τεράστια διαφορά με τις χριστιανικές ιδέες. Στα έργα του κάνει εκατοντάδες αναφορές στον Πλάτωνα και σε μεταγενέστερες πλατωνικές και νεοπλατωνικές θεωρίες. Σχολιάζει και ερμηνεύει τα βασικά θέματα της πλατωνικής φιλοσοφίας: ο κόσμος των Ιδεών, ο θεός-δημιουργός του κόσμου, τα τέσσερα στοιχεία (γη, αέρας, φωτιά, νερό) που συνθέτουν τον κόσμο, η αθανασία της ψυχής, η διαίρεσή της σε τρία μέρη, οι αρετές του ανθρώπου, ο φιλόσοφος-βασιλιάς της ιδανικής πολιτείας, η αλληγορία του σπηλαίου, ο μύθος του Ηρός, η εξορία των ποιητών. Θεωρεί τον Πλάτωνα πατέρα της «αιώνιας φιλοσοφίας» γιατί πρώτος μίλησε για τους δύο κόσμους, τον αισθητό και τον νοητό.

Ο Αυγουστίνος υπερασπίζεται την πλατωνική θεωρία για τις Ιδέες και για το ύψιστο αγαθό λέγοντας ότι βρίσκονται πολύ κοντά στον χριστιανισμό. Ωστόσο, απορρίπτει την πλατωνική θεωρία της μετενσάρκωσης (δηλαδή ότι η ψυχή μετά τον θάνατο εισέρχεται σε άλλο σώμα).

Τα έργα του Αυγουστίνου επηρέασαν τους Δυτικούς στοχαστές του Μεσαίωνα, όπως τον Εριγένη, τον Μποναβεντούρα ακόμα και τον αριστοτελικό Θωμά Ακινάτη. Στη νεότερη εποχή στοιχεία της φιλοσοφίας του εντοπίζουμε στον Ντεκάρτ (17ος αιώνας) και τον Βιττγκενστάιν (20ος αιώνας).

Πορφύριος

Πορφύριος

Σημαντικός νεοπλατωνικός φιλόσοφος του 3ου αι. (234 - π....

Συναγωγή και διαίρεση των Ιδεών

Συναγωγή και διαίρεση των Ιδεών

Η μέθοδος της συναγωγής και της διαίρεσης είναι το...

Πλάτων (βίος και έργο)

Πλάτων (βίος και έργο)

Ο Πλάτων, ο πιο πιστός μαθητής του Σωκράτη, έγραψε...

Η οργάνωση της πλατωνικής Ακαδημίας: εκδοτικές διαδικασίες

Η οργάνωση της πλατωνικής Ακαδημίας: εκδοτικές διαδικασίες

Πώς εκδιδόταν ένα κείμενο την εποχή του Πλάτωνα, ποιοι ήταν...