Στην κλασική Αθήνα κατοικούσαν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι. Σύμφωνα με τις συνήθειες της εποχής ήταν διαιρεμένοι σε διακριτές ομάδες, καθεμιά με τα δικά της πολιτικά, κοινωνικά και επαγγελματικά δικαιώματα και τις δικές της υποχρεώσεις.

Την αρχαϊκή εποχή, οι αθηναίοι πολίτες ήταν διαιρεμένοι σε τέσσερις φυλές με βάση κληρονομική. Σύμφωνα με τις μεταρρυθμίσεις του Σόλωνα, διαιρέθηκαν σε τέσσερις εισοδηματικές τάξεις ή τέλη, που καθόριζαν τα πολιτικά δικαιώματα και υποχρεώσεις. Στα σημαντικότερα αξιώματα μπορούσαν να αναδειχθούν οι Αθηναίοι των δύο ανώτερων τάξεων, οι πεντακοσιομέδημνοι και οι ιππείς. Οι ζευγίται, οι εύποροι αγρότες χωρίς αριστοκρατική καταγωγή, στρατεύονταν ως οπλίται, καταλάμβαναν κάποιο από τα κατώτερα αξιώματα. Οι θήτες, οι φτωχότεροι πολίτες που δεν κατείχαν γη ή κατείχαν λίγη, δεν είχαν δικαίωμα ανάδειξης στα αξιώματα. Όλοι οι Αθηναίοι ωστόσο είχαν το δικαίωμα να συμμετέχουν στην Εκκλησία του δήμου και το Ηλιαστικό δικαστήριο. Το πολίτευμα αυτό ονομάζεται τιμοκρατικό.

Με τις δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις του Κλεισθένη, η υποδιαίρεση των πολιτών σε τέλη διατηρήθηκε, ωστόσο υπήρξε η δυνατότητας εκλογής στα ανώτατα αξιώματα και των ζευγιτών από το 457. Οι τέσσερις φυλές καταργήθηκαν και αντικαταστάθηκαν από 10 νέες, που προσδιορίστηκαν με τρόπο αυθαίρετο. Οι φυλές αυτές έγιναν βάση για όλους τους δημοκρατικούς θεσμούς.

Στην Αθήνα κατοικούσαν και οι λεγόμενοι μέτοικοι. Μολονότι ελεύθεροι και συχνά γεννημένοι εκεί δεν είχαν πολιτικά δικαιώματα. Πλήρωναν έναν ειδικό φόρο, στρατεύονταν σε ξεχωριστά σώματα και δεν είχαν δικαίωμα κατοχής γης. Κατείχαν όμως κατοικίες και κάποτε μεγάλη περιουσία. Υπήρχαν επίσης πολυάριθμοι δούλοι και περαστικοί ξένοι. Ο πληθυσμός της Αθήνας μπορεί να ξεπέρασε κάποια στιγμή τον πέμπτο αιώνα τις 300.000.

Η γεωργία και η κτηνοτροφία, σε μικρό βαθμό επίσης η αλιεία ήταν οι βασικοί τομείς της παραγωγής. Οι περισσότεροι αθηναίοι κατείχαν γη και ασχολούνταν με την καλλιέργειά της. Οι ευπορότεροι είχαν δούλους, αλλά και τα μικρά νοικοκυριά συχνά είχαν ένα ή δύο. Οι θήτες εργάζονταν εποχικά ως μισθωτοί εργάτες. Το θαλάσσιο εμπόριο βοηθούσε στο γρήγορο πλουτισμό και τις εξαγωγές, αλλά με κινδύνους. Τα εμπορικά κέρδη επενδύονταν κυρίως στη γη, που προσέδιδε κύρος και παρείχε ασφάλεια. Ορισμένοι Αθηναίοι των κατώτερων τάξεων ήταν τεχνίτες, αλλά στις μεσαίες και τις μεγάλες μονάδες βιοτεχνικής παραγωγής απασχολούνταν κυρίως δούλοι. Οι μέτοικοι ασχολούνταν με το εμπόριο και τις τέχνες. Ο Λυσίας ήταν ρήτορας και λογογράφος. Ο Αριστοτέλης φιλόσοφος. Για να τραφεί ο πληθυσμός της Αθήνας ήταν αναγκαία η συνεχής εισαγωγή σιταριού. Η σημασία της θαλάσσιας διακίνησης τροφίμων μεγάλωνε σε εποχές πολέμου και γινόταν καθοριστική για την επιβίωση της Αθήνας σε στιγμές πολιορκίας.

Στην κλασική Αθήνα η ειρήνη εναλλασσόταν διαρκώς με τον πόλεμο. Στα δημοφιλή ακροάματα των Αθηναίων, εκτός από την πολεμική Ιλιάδα παρέμενε πάντα και το αγροτικό ημερολόγιο του Ησιόδου Έργα και ημέραι. Το κύριο σώμα των πολεμιστών της πόλης το αποτελούσαν πάντα οι αγρότες.  Έτσι συχνά οι φτωχότεροι Αθηναίοι προέκριναν τον πόλεμο, που έβρισκαν απασχόληση και πληρώνονταν καλύτερα. Οι νικηφόρες επιχειρήσεις επέτρεπαν σε Αθηναίους χωρίς γη να εγκαθίστανται σε άλλους τόπους ως κληρούχοι. Οι εύποροι αγρότες προτιμούσαν την ειρήνη που επέτρεπε την απρόσκοπτη καλλιέργεια της γης. Η πολιορκία της Αθήνας από τους Σπαρτιάτες και η συνεχής καταστροφή των αγρών για πολλά χρόνια κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου έφερε δυσκολίες στους Αθηναίους που υποχρεώθηκαν να κλειστούν μέσα στα τείχη της πόλης. Η πόλη προσέφερε σε όλους τους Αθηναίους ευκαιρίες, με έξοδα των εύπορων πολιτών. Οι εκδηλώσεις πολιτισμού εντάσσονταν στο θρησκευτικό ημερολόγιο της πόλης που ακολουθούσε, σε μεγάλο βαθμό, τους ρυθμούς της αγροτικής παραγωγής. Ο πόλεμος ακολουθούσε επίσης τους ρυθμούς της αγροτικής παραγωγής, εφόσον οι Αθηναίοι, όπως οι άλλοι Έλληνες, προτιμούσαν να μάχονται μετά τον θερισμό και πριν από τη νέα σπορά.