Για πολλούς αιώνες οι στοχαστές αποδέχονταν ότι η φιλοσοφία του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη συμφωνούσαν σε πολλά σημεία, όταν τον 14ο αιώνα οι Βυζαντινοί ξαναέθεσαν το ζήτημα της αντίθεσης των δύο φιλοσόφων και τη διαμάχη ποιος είναι σπουδαιότερος.

Η σχέση των δύο κορυφαίων φιλοσόφων της αρχαιότητας, του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη, απασχόλησε τους βυζαντινούς στοχαστές των τελευταίων αιώνων της βυζαντινής αυτοκρατορίας.

Πολλές φορές οι (χριστιανοί) Βυζαντινοί παίρνουν στοιχεία και από τους δύο φιλοσόφους και τα ενσωματώνουν στα έργα τους, κάνουν ερμηνείες και γράφουν σχόλια (Βυζαντινά σχόλια στον Πλάτωνα, Αντιγραφές πλατωνικών έργων στο Βυζάντιο). Έτσι, αναλόγως, κάθε στοχαστής επηρεάζεται είτε από τον Πλάτωνα (για τη μεταφυσική, ψυχολογία, ηθική) είτε από τον Αριστοτέλη (για τη λογική, φυσική, επιστήμη).

Αρχικά, η επικράτηση του νεοπλατωνισμού προκάλεσε προβλήματα στους φιλοσόφους, όπως στον Πλήθωνα, διότι οι νεοπλατωνικές απόψεις δεν συμφωνούσαν με τα χριστιανικά δόγματα. Στον νεοπλατωνισμό η πλατωνική και η αριστοτελική φιλοσοφία συμβαδίζουν, και τελικά αυτή τη θέση ακολούθησαν οι φιλόσοφοι που μορφώθηκαν στο κατάλληλο φιλοσοφικό περιβάλλον του Βυζαντίου και είχαν στη διάθεσή τους τα έργα των Αρχαίων και τις ερμηνείες που τα συνόδευαν.

Παρότι βρισκόμαστε στην παρακμή της βυζαντινής αυτοκρατορίας, η φιλοσοφία και η επιστήμη γνωρίζουν μεγάλη άνθηση.

Ο Θεόδωρος Μετοχίτης (1270-1332) γράφει σχόλια στα πλατωνικά κείμενα, αφιερώνει στον Πλάτωνα κεφάλαια του έργου του, επισημαίνει πόσο σπουδαία είναι τα πλατωνικά μαθηματικά και η αστρονομία, ενώ κατηγορεί τον Αριστοτέλη ότι γράφει δυσνόητα.

Ο Νικηφόρος Γρηγοράς (1295-1360) κάνει κριτική στον Αριστοτέλη για τον εμπειρισμό, δηλαδή την απόκτηση γνώσης μόνο από τις αισθήσεις. Επαινεί τον Πλάτωνα για τη θεωρία του ότι αποκτούμε γνώσεις με τον νου μας. Χρησιμοποιεί τα πλατωνικά μαθηματικά για να ερμηνεύσει τον κόσμο και το σύμπαν. Η προτίμηση του Γρηγορά στον Πλάτωνα είναι και μια μορφή αντίδρασης προς τους Δυτικούς φιλοσόφους που επέλεγαν τον Αριστοτέλη.

Ο Γρηγόριος Παλαμάς (1296-1359), πολύ σημαντικός θεολόγος του Βυζαντίου, επέλεξε τον νεοπλατωνισμό του Διονύσιου Αρεοπαγίτη, διότι συμφωνεί με τον «ησυχασμό» (δηλαδή να ζεις με σιωπή και απομόνωση ώστε να μπορέσεις να ενωθείς με τον Θεό).

Τον 15ο αιώνα οι Βυζαντινοί διαφωνούσαν έντονα για το ποιος είναι ο σπουδαιότερος φιλόσοφος, ο Πλάτων ή ο Αριστοτέλης. Όσοι κατέφυγαν στην Ιταλία διέδωσαν τα αρχαία ελληνικά κείμενα, έκαναν μεταφράσεις και σχόλια και ταυτόχρονα μετέφεραν εκεί αυτή τη διαμάχη (Ιταλική Αναγέννηση και Πλατωνισμός).

Ο Γεώργιος Γεμιστός ή Πλήθων (1360-1454), σπουδαίος φιλόσοφος, έγραψε για τις διαφορές μεταξύ Πλάτωνα και Αριστοτέλη κατηγορώντας τον Αριστοτέλη ότι όπου διαφοροποιείται από τον Πλάτωνα, κάνει λάθος. Ο Πλήθων μελετά τον Πλάτωνα επηρεασμένος από τον νεοπλατωνισμό για τον οποίο λέει ότι έχει πολλά κοινά σημεία με τον χριστιανισμό.

Ο Γεώργιος Σχολάριος (Πατριάρχης Γεννάδιος Β’,1400-1472), ήταν μαθητής του Πλήθωνα, μελέτησε και σχολίασε τα έργα του Αριστοτέλη γιατί, κατά τη γνώμη του, μόνο η αριστοτελική φιλοσοφία ταιριάζει με τον χριστιανισμό. Συγκρούστηκε με τον Πλήθωνα κι έφτασε στο σημείο να κάψει το βιβλίο του Περί Νόμων.

Ο Γεώργιος Τραπεζούντιος (1395-1472) μετέφρασε στα λατινικά πολλά έργα του Αριστοτέλη. Έντονα αντιπλατωνικός διέδωσε στην Ιταλία τη διαμάχη των Βυζαντινών για το ποιος είναι καλύτερος φιλόσοφος.

Ο Βησσαρίων (1403-1472) μελέτησε τις μεταφράσεις των πλατωνικών έργων στα λατινικά και κατέγραψε τις βασικές θέσεις της πλατωνικής φιλοσοφίας. Εκτιμά τον Αριστοτέλη αλλά προτιμά τον Πλάτωνα.

Ο Θεόδωρος Γαζής (1398/1400-1475), αριστοτελικός, μετέφρασε στα λατινικά κάποια έργα του Αριστοτέλη και επιτέθηκε στον Πλήθωνα για τον πλατωνισμό του.