Αρχαίες βιογραφίες του Πλάτωνα
Από την αρχαιότητα σώζονται 6 (έξι) βιογραφίες του Πλάτωνα στις οποίες βρίσκουμε πολλές πληροφορίες για τη ζωή και το έργο του.
Από τα έργα του Πλάτωνα η Έβδομη επιστολή μάς δίνει πληροφορίες για τη ζωή και τη δράση του φιλοσόφου. Ο Αριστοτέλης αναφέρει κάποια στοιχεία από τη φιλοσοφική δράση του δασκάλου του, ενώ μεταγενέστεροι συγγραφείς όπως ο Κικέρων και ο Πλούταρχος αφηγούνται ιστορίες από τη ζωή του.
Ωστόσο, οι πρώτες ολοκληρωμένες βιογραφίες του Πλάτωνα γράφτηκαν από τους μαθητές του.
Η αρχαία βιογραφία είναι ένα λογοτεχνικό είδος που παρουσιάζει την προσωπικότητα ενός ανθρώπου γενικά, χωρίς να επιμένει στην ακρίβεια και την αλήθεια των πληροφοριών.
Σε όλες τις βιογραφίες του Πλάτωνα διαπιστώνουμε κάποια κοινά σημεία:
1. Ο Πλάτων γεννήθηκε με παρέμβαση του Απόλλωνα και έχει αριστοκρατική καταγωγή.
2. Διδάχτηκε γυμναστική, γραμματική, μουσική.
3. Όταν ήταν νεαρός ασχολήθηκε με την ποίηση (και με τη ζωγραφική).
4. Γνώρισε τον Σωκράτη και έγινε μαθητής του.
5. Έφυγε από την Αθήνα μετά τον θάνατο του Σωκράτη.
6. Έκανε τρία ταξίδια στη Σικελία μετά από πρόσκληση του τυράννου των Συρακουσών και συνδέθηκε φιλικά με τον Δίωνα. Επιστρέφοντας στην Αθήνα βρέθηκε σαν δούλος στην Αίγινα.
7. Έκανε και άλλα Η Ακαδημία (χώρος και λειτουργία)ταξίδια, σίγουρα στην Αίγυπτο.
8. Ίδρυσε την Ακαδημία και είχε μεγάλη φιλοσοφική δραστηριότητα.
9. Όταν πέθανε ο τάφος του ήταν (κοντά) στην Ακαδημία.
Οι βιογραφίες του Πλάτωνα που σώζονται μέχρι σήμερα είναι οι εξής:
1) Ο Φιλόδημος (επικούρειος φιλόσοφος του 1ου αιώνα π.Χ.) στο έργο του Σύνταξις των φιλοσόφων παρουσιάζει την ιστορία των φιλοσοφικών σχολών της αρχαιότητας. Από το έργο σώζεται μόνο η περιγραφή της Ακαδημίας και της σχολής των Στωικών. Ο συγγραφέας ίσως χρησιμοποίησε πηγές από την ελληνιστική εποχή.
2) Στο έργο του Απουλήιου (2ος αιώνας μ.Χ), De Platone et dogmate eius (Το δόγμα του Πλάτωνα) περιλαμβάνεται μια συνοπτική βιογραφία και οι φιλοσοφικές του θέσεις του Πλάτωνα. Ο συγγραφέας επιμένει σε μυθικές αναφορές, όπως τη θεϊκή καταγωγή του Πλάτωνα και το προφητικό όνειρο που είδε ο Σωκράτης πριν γνωριστεί με τον μαθητή του.
3) Διογένης Λαέρτιος, Βίοι και απόψεις των αρχαίων φιλοσόφων: ένα κεφάλαιο είναι αφιερωμένο στη ζωή και το έργο του Πλάτωνα.
4) Ο Ολυμπιόδωρος (6ος αιώνας μ.Χ.) στην εισαγωγή του έργου του Σχόλια στον Αλκιβιάδη του Πλάτωνα, παρουσιάζει κάποια βιογραφικά στοιχεία του Πλάτωνα, τονίζει τον παιδαγωγικό χαρακτήρα της φιλοσοφίας και περιγράφει τις εκπαιδευτικές εμπειρίες του φιλοσόφου. Ωστόσο, δεν μας δίνει κάποια νέα πληροφορία.
5) Το έργο ενός Ανώνυμου Προλεγόμενα στη φιλοσοφία του Πλάτωνα διδασκόταν ως εισαγωγή στην πλατωνική φιλοσοφία, περίπου στο τέλος της αρχαιότητας. Ο συγγραφέας είναι άγνωστος, ίσως ήταν μέλος της σχολής της Αλεξάνδρειας (6ος αιώνας μ.Χ.). Παρουσιάζει τη βιογραφία του Πλάτωνα, τη μέθοδο του διαλόγου που γράφτηκαν τα πλατωνικά κείμενα και τη μέθοδο της διδασκαλίας του φιλόσοφου. Επίσης, συνδέει τον Πλάτωνα με τον θεό Απόλλωνα.
6) Στο Λεξικό του Σούδα (10ος αιώνας μ.Χ.) βρίσκουμε δύο λήμματα για τον Πλάτωνα. Το πρώτο παραθέτει μια βιογραφία του Πλάτωνα που είναι σύνοψη της βιογραφίας που έγραψε ο Διογένης Λαέρτιος, και κάνει καταγραφή των διαδόχων στην Ακαδημία. Στο δεύτερο λήμμα παρουσιάζονται οι πλατωνικές θέσεις των διαλόγων Νόμοι και Φαίδων. Η νέα πληροφορία εδώ, που όμως είναι λάθος, λέει ότι ο Πλάτων ήταν φτωχός και κατείχε μόνο τον κήπο της Ακαδημίας.