Με τον Εριγένη (Ιρλανδία, 9ος αιώνας μ.Χ.) ο δυτικός χριστιανισμός δέχτηκε έντονες επιρροές από τον πλατωνισμό του Βυζαντίου. Ο Εριγένης συνδύασε τον νεοπλατωνισμό του Διονύσιου Αρεοπαγίτη με τη βυζαντινή φιλοσοφία του Γρηγορίου Νύσσης.

Ο Ιωάννης Εριγένης εμπνεύστηκε από τους Καππαδόκες (κυρίως τον Γρηγόριο Νύσσης), τον Μάξιμο τον Ομολογητή, τον Ωριγένη και τον Διονύσιο Αρεοπαγίτη. Μετέφρασε στα λατινικά τα έργα του Διονύσιου και τα προώθησε στον δυτικό κόσμο.

Ο Εριγένης υπήρξε σπουδαίος ελληνιστής που θεωρούσε την ελληνική γλώσσα ανώτερη, και έδωσε στο βασικό έργο του τον ελληνικό τίτλο Περί Φύσεων.

Έμαθε για τον νεοπλατωνισμό μέσω του έργου των Ελλήνων Χριστιανών Πατέρων. Μελέτησε τον Αυγουστίνο, τον Αμβρόσιο και τον Βοήθιο. Δεν μετέφερε απλώς κάποιες ιδέες από το Βυζάντιο στη Δύση, αλλά εμπνεύστηκε γόνιμα από αυτές και τις εμπλούτισε.

Έγραψε υπόμνημα σε έργο του Διονύσιου, μετέφρασε στα λατινικά έργα του Γρηγορίου Νύσσης και του Μάξιμου Ομολογητού κάνοντάς τους γνωστούς στη Δύση. Επίσης, έγραψε υπόμνημα στο Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο, μια ομιλία για τον πρόλογο του Ευαγγελίου συνολικά και ποιήματα σχετικά με την επικαιρότητα της εποχής – κάποια γραμμένα και στα ελληνικά.

Το έργο του Εριγένη άρχισε να μελετάται τον 12ο αιώνα αλλά αμέσως καταδικάστηκε και απαγορεύτηκε. Το ίδιο συνέβη αργότερα τον 17ο αιώνα που ο πάπας έβαλε το Περί Φύσεων στον κατάλογο με τα απαγορευμένα βιβλία.

Ο Εριγένης κατηγορήθηκε για αιρετικός γιατί στο έργο του Περί θείου προορισμού (De Divina Praedestinatione) δίνει έμφαση στην ελευθερία και το λογικό του ανθρώπου που μπορούν να τον οδηγήσουν στη σωτηρία του. Αυτό θεωρήθηκε από κάποιους ως αιρετική άποψη διότι φαίνεται να υποτιμά το Άγιο Πνεύμα το οποίο απλώς παρέχει βοήθεια.

Το πιο σπουδαίο έργο του Εριγένη, γραμμένο σε διάλογο, είναι το Περί Φύσεων, που παρουσιάζει την κοσμολογία του με στοιχεία εμπνευσμένα από τα έργα του Γρηγορίου Νύσσης, του Μάξιμου Ομολογητή, του Διονύσιου και του Ωριγένη, Ομολογητή, τον Διονύσιο και τον Ωριγένη, και μιλά για την ενότητα του παντός.

Διαχωρίζει το σύνολο της φύσης/πραγματικότητας σε τέσσερα είδη: α) ο Θεός που δημιουργεί, β) οι Ιδέες που δημιουργούν και δημιουργούνται, γ) τα πλάσματα που δημιουργούντα ενώ τα ίδια δεν δημιουργούν, δ) το μηδέν που δεν δημιουργείται και δεν δημιουργεί.

Η επιστροφή όλων των πλασμάτων στον Θεό αρχίζει με την απελευθέρωση από την αμαρτία, τον φυσικό θάνατο και την είσοδο στη μεταθανάτια ζωή. Ο άνθρωπος για τον Εριγένη είναι ένας μικρόκοσμος του σύμπαντος γιατί έχει αισθήσεις για να αντιλαμβάνεται τον κόσμο, λογικό για να εξετάζει τις αιτίες των πραγμάτων, και νου για να στοχάζεται τον Θεό. Η αμαρτία δείχνει ότι ο άνθρωπος ανήκει στην κατηγορία του ζώου, ενώ με την κάθαρση και τη σωτηρία ο άνθρωπος ενώνεται με τον Θεό.

Το έργο του Εριγένη κατηγορήθηκε από την Εκκλησία ότι περιέχει στοιχεία πανθεϊσμού (=φύση και Θεός ταυτίζονται), άρα είναι έργο αιρετικό, με συνέπεια να απαγορευτεί η κυκλοφορία του.