Διάλογος, συνέχεια των Νόμων, με θέμα την παιδεία των ανώτατων αρχόντων, γνωστός και ως Φιλόσοφος ή Νυκτερινό Συμβούλιο.

Δραματικό πλαίσιο

Όπως και στους Νόμους, συζητούν ένας Αθηναίος ανώνυμος, ο Κρητικός Κλεινίας και ο Σπαρτιάτης Μέγιλλος, με θέμα τη νομοθεσία της Μαγνησίας, μιας νέας πόλης που θα ιδρυθεί στην Κρήτη.

Γνησιότητα και χρόνος συγγραφής

Πολλοί ερευνητές αμφισβητούν τη γνησιότητα του έργου, δηλαδή λένε ότι δεν γράφτηκε από τον ίδιο τον Πλάτωνα. Κάποιοι, επηρεασμένοι από τον Διογένη τον Λαέρτιο, υποστηρίζουν ότι συγγραφέας είναι πιθανόν ο μαθητής του Πλάτωνα, Φίλιππος ο Οπούντιος. Από την άλλη, σπουδαίοι φιλόλογοι έχουν καταλήξει ότι η Επινομίς είναι γνήσιο πλατωνικό έργο και συνδέεται με τους Νόμους.

Βασικές θέσεις

α) Η επιστήμη των αριθμών είναι η σημαντικότερη Η επιστήμη των αριθμών έχει θεϊκή προέλευση γιατί είναι ο ουρανός με τους πλανήτες που μας τη διδάσκει. Είναι η μόνη επιστήμη που κάνει τον άνθρωπο πραγματικά σοφό και ενάρετο πολίτη, ικανό να κυβερνά και να κυβερνάται σύμφωνα με τη δικαιοσύνη. Χωρίς τους αριθμούς δεν μπορούμε να εκφράσουμε με ακρίβεια όσα αντιλαμβανόμαστε με τις αισθήσεις ή όσα θυμόμαστε. Χωρίς τους αριθμούς προκύπτει αταξία και κακό και είναι αδύνατον να γίνουμε ευτυχισμένοι.

β) Τα ουράνια σώματα έχουν θεϊκές ψυχές Τα ζωντανά όντα διαιρούνται σε πέντε κατηγορίες που αντιστοιχούν στα φυσικά στοιχεία: φωτιά, νερό, αέρας, γη, αιθέρας. Ο άνθρωπος ανήκει στα όντα που ζουν στη στεριά και στα οποία επικρατεί αταξία. Εφόσον πρόκειται για ζωντανά όντα, το σώμα είναι ενωμένο με τη ψυχή. Αντιθέτως, τα ουράνια σώματα βρίσκονται σε απόλυτη τάξη και η ψυχή τους είναι θεϊκή. Εάν λοιπόν ο άνθρωπος παρακολουθεί τα ουράνια σώματα που έχουν θεϊκή ψυχή, μπορεί να κάνει τις καλύτερες επιλογές.

γ) Η ανώτερη γνώση είναι η πορεία προς την ενότητα Η επιστήμη των αριθμών οδηγεί στην αποκάλυψη της ενότητας. Με τη διδασκαλία ο άνθρωπος πρώτα κατανοεί την επίδραση των αριθμών (μονών και ζυγών) πάνω στα όντα κι έπειτα αντιλαμβάνεται τους φυσικούς αριθμούς στον τομέα της γεωμετρίας και της στερεομετρίας. Στη συνέχεια, μπορεί να κατανοήσει τα μεγέθη: μήκος, επιφάνεια, όγκος. Εάν εφαρμόσει όλα τα προηγούμενα στην αστρονομία, τότε κατανοεί ότι όλα τα πράγματα συνδέονται μεταξύ τους με ένα φυσικό δεσμό. Η αστρονομία οδηγεί στην ευσέβεια, την ανώτερη αρετή, που την έχουν μόνο οι ολίγοι εκλεκτοί, τα μέλη του Νυκτερινού συμβουλίου. Η γνώση της αστρονομίας εξασφαλίζει επίσης τη μετά θάνατο ευτυχισμένη συνέχεια, την πορεία προς το Ένα.

Πλάτων και ρητορική

Πλάτων και ρητορική

Η αντιπαράθεση φιλοσοφίας και ρητορικής κορυφώθηκε τον 4ο...

Απουλήιος

Απουλήιος

Πλατωνικός φιλόσοφος, ρήτορας και λογοτέχνης (περ. 125-180...

Πορφύριος

Πορφύριος

Σημαντικός νεοπλατωνικός φιλόσοφος του 3ου αι. (234 - π....

Παραστάσεις φιλοσόφων σε ψηφιδωτά και τοιχογραφίες

Παραστάσεις φιλοσόφων σε ψηφιδωτά και τοιχογραφίες

Οι απεικονίσεις φιλοσόφων σε ψηφιδωτά της αρχαιότητας...