Ενώ ο Πλάτων θεωρείται δικαίως προικισμένος τεχνίτης της γραφής, υπάρχουν κείμενά του όπου ρητώς δηλώνει ότι η πραγματική φιλοσοφία μπορεί να μεταδοθεί μόνο προφορικά.

Στη φιλοσοφική παράδοση οι πλατωνικοί διάλογοι αποτελούν, παρά τις ιδιαιτερότητες της σύνθεσής τους, υποδείγματα φιλοσοφικού γραπτού λόγου. Ο Πλάτων επιτίθεται κατά των ποιητών , επιλέγει όμως έναν τρόπο γραφής που θυμίζει θεατρικό έργο. Με τον τρόπο αυτόν καταφέρνει να μεταφέρει στα κείμενά του τη διαλεκτική αντιπαράθεση που θεωρεί συστατικό στοιχείο της φιλοσοφίας, ενώ η ζωντάνια που τα κείμενα αυτά αποπνέουν έχει χωρίς αμφιβολία συντελέσει στη διαρκή επικαιρότητα της πλατωνικής σκέψης. Σε δύο ωστόσο σημαντικά του έργα -στον Φαίδρο και στην 7η Επιστολή- ο Πλάτων διατυπώνει τη θέση ότι η φιλοσοφία ασφυκτιά ή και προδίδεται στα συμφραζόμενα της γραπτής έκθεσης, αφού μπορεί να μεταδοθεί μόνο προφορικά. Δημιουργείται λοιπόν ευλόγως το ερώτημα αν οι πλατωνικοί διάλογοι ενσωματώνουν την πραγματική φιλοσοφία του Πλάτωνα ή αν πρέπει να αναζητήσουμε αυτή τη φιλοσοφία στα λεγόμενα «άγραφα δόγματα», στις θέσεις δηλαδή που ο Πλάτων δεν έγραψε ποτέ αλλά υποτίθεται ότι δίδαξε προφορικά στους μαθητές του.

Αφού παραθέσει τον μύθο της γραφής, σύμφωνα με τον οποίον ο Αιγύπτιος βασιλιάς δείχνει ότι η ανακάλυψη της γραφής δεν οδήγησε στη σοφία τους Αιγυπτίους, ο πλατωνικός Σωκράτης καταλογίζει στους γραπτούς λόγουςτρία μειονεκτήματα: είναι στατικοί και μονοσήμαντοι, δεν μπορούν να υπερασπιστούν τον εαυτό τους, δεν επιλέγουν τους αποδέκτες τους (275de). Aντίθετα ο προφορικός λόγος φαίνεται απαλλαγμένος από αυτά τα μειονεκτήματα. O γραπτός λόγος, ακόμη και στην καλύτερη και σοβαρότερη εκδοχή του, είναι «είδωλο» του προφορικού, αποτελεί «υπόμνημα» και «πανέμορφο παιχνίδι». O φιλόσοφος θα καταφύγει στη γραφή «μυθολογώντας για τη δικαιοσύνη, την ωραιότητα και την αρετή» (276e), για να διατηρήσει με τον τρόπο αυτό ζωντανή τη μνήμη του. Tο αληθινό όμως φιλοσοφείν για τα ίδια αυτά πράγματα επιτυγχάνεται :

«όταν κάποιος χρησιμοποιεί την διαλεκτική τέχνη, και αφού βρει την κατάλληλη ψυχή, φυτεύει και σπέρνει μέσα της λόγους με αληθινή γνώση· λόγους ικανούς να υπερασπίσουν τον εαυτό τους και τον αυτόν που τους φύτεψε· λόγους όχι άκαρπους αλλά γόνιμους, απ’ όπου αναφύονται και νέοι λόγοι σε άλλες ψυχές, και έτσι διατηρούν πάντοτε μέσα τους αθάνατο το σπέρμα και φέρνουν στο κάτοχό τους την ευδαιμονία ― όσο βέβαια αυτό είναι δυνατό στον άνθρωπο» (Φαίδρος, 276e-277a).O Πλάτων λοιπόν στην ουσία αυτοϋπονομεύεται ως συγγραφέας: μας προειδοποιεί ότι η πραγματική του φιλοσοφία δεν βρίσκεται στους γραπτούς διαλόγους του. H ανάγνωση αυτή χωρίς να είναι λανθασμένη, είναι ανεπαρκής. Παραβλέπει πρώτα απ’ όλα την περίτεχνη αντιστροφή που επιτυγχάνεται, όπου από την καταδίκη της γραφής περνούμε σε μια ιδιότυπη υπεράσπισή της. H γραφή εμφανίζεται ως η ευγενέστερη μοναχική απασχόληση του φιλοσόφου, απείρως προτιμότερη από τη συμμετοχή σε συμπόσια και σε ανάλογες συναναστροφές.

Tο πιο σημαντικό ωστόσο σημείο είναι ότι ο Πλάτων δεν περιορίζεται στην κατάδειξη της υπεροχής της προφορικότητας, αλλά υποδεικνύει ορισμένες συνθήκες που πρέπει να πληρούνται για να λειτουργήσει γενικώς η μετάδοση της φιλοσοφικής γνώσης. Αν οι συνθήκες αυτές δεν εκπληρωθούν, η παθογένεια του γραπτού λόγου γίνεται παθογένεια κάθε λόγου, είτε αυτός είναι γραπτός είτε είναι προφορικός.

Η αληθινή φιλοσοφία λοιπόν (1) ορίζεται ως διαδικασία διδαχής, που προϋποθέτει πάντοτε έναν ειδότα και έναν μανθάνοντα, έναν δάσκαλο και έναν μαθητή. (2) Αντικείμενο της φιλοσοφίας είναι οι βασικές πολιτικές και ηθικές αξίες: «τα δίκαια, τα ωραία και τα αγαθά», και η μέθοδός της η διαλεκτική. (3) H φιλοσοφία καλλιεργείται με τη «σπορά έμψυχων και γόνιμων» λόγων, με την διά ζώσης δηλαδή εκφορά εύπλαστων επιχειρημάτων και θεωριών, που μπορούν μέσω του διαλόγου να ελεγχθούν, να επαναδιατυπωθούν και να μετασχηματιστούν. Τέλος, (4) η σπορά και η γονιμοποίηση των λόγων γίνεται μόνο στο κατάλληλο εύφορο έδαφος, στην «προσήκουσαν ψυχή» του «μανθάνοντος». H ανεύρεσή της κατάλληλης ψυχής και η επίγνωση της πραγματικής της φύσης επηρεάζει τη μορφή των εκφερόμενων φιλοσοφικών επιχειρημάτων και θεωριών (277bc), αφού η φιλοσοφία είναι μια μορφή ψυχαγωγίας (271c).

Οισυνθήκες αυτές πρέπει να εφαρμόζονται σε όλο το «γένος των λόγων», στον προφορικό και στον γραπτό, στον φιλοσοφικό λόγο που διδάσκει, στον (ορθό) ρητορικό λόγο που πείθει (277c) και στον πολιτικό λόγο που νομοθετεί (277d).

Στην 7η επιστολή, η οποίαθεωρείται γνήσια από την πλειονότητα των πλατωνιστών, ο Πλάτων θα προχωρήσει ένα βήμα περισσότερο. Aφού δηλώσει ότι για την ίδια την ουσία των όντων, για το αντικείμενο της πραγματικής του μελέτης, δεν έχει γράψει ποτέ κανένα σύγγραμμα ούτε σκοπεύει να γράψει, θα το χαρακτηρίσει «ουδαμως ρητόν», αδύνατον να εκφραστεί επαρκώς όχι μόνο σε γραπτή αλλά και σε λεκτική μορφή. Ως πραγματικό δρόμο της φιλοσοφίας θα σκιαγραφήσει μια πορεία ζωής, επίπονη, καθημερινή και μακρόχρονη, μια πορεία με οδηγό έναν γνώστη, μια κοινή αναζήτηση, που μπορεί να οδηγήσει τελικά στον ξαφνικό φωτισμό της ψυχής του ανθρώπου (341cd). H πορεία αυτή είναι συνεχής γνωστική διερεύνηση και έλεγχος, ανάβαση και κατάβαση, σε μορφές λόγου, παραστάσεις και έννοιες, που έχουν εξ ορισμού εγκλωβιστεί στην αδυναμία της γλωσσικής έκφρασης, την εγγενή της αβεβαιότητα, και είναι επομένως καταδικασμένες να μιλούν για το ποιόν των όντων και όχι για την ουσία τους (343b-e).

Yπάρχει ένας δύσκολος δρόμος για την πραγματική γνώση. H γνώση αυτή παράγεται μέσα σε μια ψυχή μέσω της «συνουσίας» με το αντικείμενο της μελέτης, μέσω της δημιουργικής σχέσης δασκάλου και μαθητή, μέσω της εφαρμογής της διαλεκτικής τέχνης. Προδίδεται όμως όταν επιχειρήσουμε να της δώσουμε λεκτική έκφραση, εξ αιτίας της αδυναμίας των λόγων. Μια τέτοια ρητή έκθεση, που θα αποσκοπούσε στην αποκάλυψη της ουσίας των όντων, θα ήταν εξ ορισμού ευάλωτη στον έλεγχο, ειδικά στον κακόπιστο και εριστικό έλεγχο. Έτσι δικαιολογείται και η απόφαση του Πλάτωνα να μην προχωρήσει σε μια γραπτή έκθεση του κεντρικού μέρους της φιλοσοφίας του αλλά και ο δισταγμός του να το εκφράσει έστω και προφορικά.

O τονισμός του άρρητου χαρακτήρα της πραγματικής γνώσης μπορεί να οδηγήσει στη μυστικιστική ανάγνωση της φιλοσοφικής παρέκβασης της 7ης Eπιστολής. Mια τέτοια ανάγνωση όμως παρακάμπτει την έμφαση του κειμένου στην επίπονη, καθημερινή διανοητική προσπάθεια και στη λειτουργικότητα των ορθών διαλεκτικών και ελεγκτικών μηχανισμών. Δεν υπάρχει ανθρώπινη γνώση έξω από τους «λόγους». Oι λόγοι, παρά την εγγενή τους παθολογία, είναι συνυφασμένοι με την ανθρώπινη μοίρα. H αληθινή γνώση κατακτάται μέσω των λόγων και, για να μεταδοθεί σε άλλους, κατ’ ανάγκην θα επανενδυθεί σε λόγους. Eίναι μια σύνθετη διαδικασία που περιλαμβάνει την ψυχική επαφή και τη συνεργασία δασκάλου και μαθητή, την ολοκληρωτική αφοσίωση στη διανοητική αναζήτηση, τη διαλεκτική τέλος μέθοδο που, αν και είναι εντός του λόγου, είναι μια ανοικτή και εύπλαστη οδός που ασκεί κατά μία έννοια και την αυτοκριτική του λόγου. Tο ουσιαστικό φιλοσοφικό λάθος, κατά τον Πλάτωνα, συνίσταται στο να θεωρήσει κανείς ότι η πραγματική γνώση μπορεί να παγιωθεί σε ένα σταθερό σύστημα, σε ένα οριστικό δόγμα - που κατ’ ανάγκην θα έχει λεκτική μορφή.

Πεποίθηση του Πλάτωνα είναι ότι η φιλοσοφία είναι κατά κύριο λόγο «μάθημα», ζωντανή δηλαδή και προφορική ανταλλαγή θέσεων και επιχειρημάτων για ζητήματα ζωτικής σημασίας. O πλατωνικός διάλογος είναι εκείνο το γραπτό κείμενο που είναι πιο κοντά στην προφορική ανταλλαγή, φαίνεται να αναιρεί ως έναν βαθμό τα μειονεκτήματα του γραπτού λόγου. O Πλάτων δεν πιστεύει ότι η πραγματική φιλοσοφία μπορεί ποτέ να πάρει τη μορφή συστηματικού δόγματος, άκαμπτου δηλαδή και οριστικού συστήματος, ακόμη κι αν το σύστημα αυτό εκτεθεί προφορικά και διαλεκτικά. O λόγος είναι διπλός: αφενός η γλώσσα έχει εγγενή αδυναμία να εκφράσει την ουσία των πραγμάτων και αφετέρου η φιλοσοφία παράγεται πάντοτε εντός της ψυχής του μανθάνοντος, που είναι ένας συγκεκριμένος άνθρωπος. Γι’ αυτό οι πλατωνικοί διάλογοι δεν προβάλλουν κυρίως σταθερές θέσεις αλλά τρόπους να τίθενται τα σημαντικά προβλήματα και να ελέγχονται οι λύσεις σε αυτά. Oι διάλογοι είναι λοιπόν προτρεπτικοί του φιλοσοφείν, όπου ο αναγνώστης πρέπει δυνητικά να πάρει τη θέση του μανθάνοντος.