Η ηθική αποτελεί το κεντρικό μέλημα του Πλάτωνα από τους πρώιμους μέχρι τους γεροντικούς διαλόγους. Η πλατωνική ηθική είναι σταθερά προσανατολισμένη προς την επιδίωξη της ευδαιμονίας.Στους πρώιμους διαλόγους αναπτύσσεται το σωκρατικό πρόταγμα της σύνδεσης αρετής και γνώσης. Οι βασικές θέσεις του Πλάτωνα αναπτύσσονται στους διαλόγους της μέσης περιόδου, και κυρίως στην Πολιτεία, όπου εισάγεται η διαίρεση της ανθρώπινης ψυχής και της πολιτείας σε τρία μέρη.

Στους λεγόμενους σωκρατικούς διαλόγους η αρετή νοείται ως ψυχική κατάσταση που εκφράζει συγχρόνως τις ποικίλες εκδηλώσεις της: τη δικαιοσύνη, τη σωφροσύνη, την ανδρεία, τη σοφία και την οσιότητα. Η αρετή είναι μία, αλλά είναι και πολυσχιδής, αφού η συνύπαρξη των αρετών θεωρείται δεδομένη: αν κανείς διαθέτει μία αρετή, τότε αναγκαία διαθέτει και τις υπόλοιπες. Η ηθική συζήτηση στους πρώιμους διαλόγους εξελίσσεται με οδηγό τον έλεγχο που ασκεί ο Σωκράτης στις θέσεις των συνομιλητών του. Οι συνομιλητές του Σωκράτη είναι συνήθως γνωστοί για κάποια αρετή που διαθέτουν, την οποία, ωστόσο, αδυνατούν να εξηγήσουν. Ο Σωκράτης φανερώνει την αδυναμία τους να ορίσουν τις αρετές και αποδεικνύει τη γνωστική τους ένδεια. Προσφέρει κυρίως οδηγίες για τη φροντίδα της ψυχής ή σκέψεις για την έννοια της αρετής, χωρίς να επεκτείνεται σε πιο συνολικές θεωρήσεις για τον αγαθό βίο εν γένει. Οι αρετές αποτελούν το αντικείμενο διαδοχικών ορισμών από τον Σωκράτη και τους συνομιλητές του. Η αγαπημένη συνήθεια του Σωκράτη να επιχειρεί να ορίσει τις αρετές είναι το πρώτο στάδιο της θεωρίας των Ιδεών. Στους πρώιμους διαλόγους, πριν ακόμα εμφανιστούν οι Ιδέες, είναι η αναζήτηση των ορισμών που μαρτυρά την ύπαρξη αμετάβλητων ηθικών αξιών. Διότι είναι προφανές πως ό,τι μπορεί να λάβει έναν ορισμό δεν υπόκειται στην αέναη αλλαγή του εμπειρικού κόσμου. Η αρετή περιγράφεται, άλλοτε εμμέσως και άλλοτε ρητώς, ως γνώση του καλού και του κακού. Το να είναι κανείς ενάρετος σημαίνει ότι μπορεί να διακρίνει το καλό από το κακό και μπορεί να πράξει σύμφωνα με τη διάκριση αυτή. Η γνώση του καλού επιτυγχάνεται με την τέχνη του ορθού υπολογισμού. Η ικανότητα να ζυγίζει κανείς σωστά τις ηδονές και τις λύπες (μετρητική τέχνη) αποκαλύπτει αυτό που είναι πραγματικά καλό (Πρωταγόρας 356d). Αν η αρετή είναι γνώση, τότε η κακία είναι άγνοια. Εδώ βρίσκει τη σημασία του το σωκρατικό δόγμα "οὐδεὶς ἑκὼν κακός". Κανείς δεν διαπράττει το κακό με τη θέλησή του, παρά μόνο επειδή δεν γνωρίζει το καλό. Όταν κανείς γνωρίζει, είναι δίκαιος, σώφρων, ευσεβής και ανδρείος, και τότε θα συμπεριφέρεται οπωσδήποτε με τρόπο δίκαιο, σώφρονα, ευσεβή και ανδρείο. Είναι σαφές ότι οι πράξεις του δρώντος προσώπου καθορίζονται από τη γνωστική κατάστασή του. Αυτό είναι το βασικό χαρακτηριστικό της πλατωνικής ηθικής που δικαιολογημένα ονομάζεται συχνά νοησιαρχική. Αν η κακία είναι ακούσια, τότε η «ακρασία», δηλαδή η τέλεση φαύλων πράξεων κατά το πρόσταγμα των παθών και κατά παράβαση της γνώσης του καλού, είναι στην πλατωνική φιλοσοφία αδύνατη. Η πλατωνική απόρριψη της ακρασίας εξηγείται από τη βασική προκείμενη ότι όλοι οι άνθρωποι επιδιώκουν το αγαθό, αφού μόνο αυτό είναι πραγματικά ωφέλιμο για την ψυχή τους. Η κακία είναι τόσο επιβλαβής, ώστε κρίνεται προτιμότερο να αδικείται κανείς παρά να αδικεί (Γοργίας 469c). Έτσι, η ανθρώπινη βούληση στρέφεται πάντα στο αγαθό, παρά τις επιμέρους άλογες επιθυμίες που αναπτύσσει η ψυχή και οι οποίες αντιδρούν συχνά στις παραινέσεις του λόγου. Ο καθορισμός της πράξης από τη γνώση ή την άγνοια του πράττοντος δημιουργεί έναν ηθικό ντετερμινισμό που ο Πλάτων δυσκολεύεται να ξεπεράσει ακόμα και στα ύστερα έργα του, όπου η θέση της ακούσιας κακίας διατηρείται αλώβητη.

"To συμπέρασμα λοιπόν δεν είναι άλλο, είπα εγώ, παρά ότι στα κακά κανένας δεν έρχεται με τη θέλησή του, ούτε σε όσα φαντάζεται πως είναι κακά, και ούτε, όπως φαίνεται, υπάρχει αυτό το πράγμα στη φύση του ανθρώπου να θέλει να πηγαίνει σε όσα φαντάζεται πως είναι κακά, και όχι στα αγαθά" (Πρωταγόρας 358c-d).

Το αγαθό στους πρώιμους διαλόγους είναι αυτό που αξίζει να κατέχουν οι άνθρωποι στη ζωή τους - λειτουργεί ως ένα είδος σκοπού. Στην Απολογία (30a, 38a) ''μέγιστον ἀγαθὸν''είναι η φροντίδα της ψυχής, η συζήτηση για την αρετή και η εξέταση του ανθρώπινου βίου. Το αγαθό είναι σίγουρα ωφέλιμο, αλλά δεν είναι πάντα ευχάριστο. Στον Γοργία διακρίνεται σαφώς από το ηδύ, αφού δεν είναι όλες οι ηδονές καλές (478b,495a-500a). Η ευδαιμονία, ή διαφορετικά τοεὖ πράττεινκαι το εὖ ζῆν,είναι η σπουδαιότερη μέριμνα των ανθρώπων (Κρίτων 48b), αυτό που εύχονται οι γονείς για τα παιδιά τους (Λύσις 207e), και αυτό στο οποίο στοχεύουν οι άνθρωποι μέσω της απόκτησης αγαθών (Ευθύδημος 278e, 282a). Ο δρόμος προς την ευδαιμονία είναι αυτός της γνώσης και της αρετής. Ο Ευθύδημος (280b-281e) μάς λέει ότι τα αγαθά που οδηγούν στην ευδαιμονία είναι μόνο τα ωφέλιμα, δηλαδή αυτά που χρησιμοποιούνται σωστά. Η σωστή χρήση των αγαθών διασφαλίζεται από τη γνώση. Στον Γοργία, άλλωστε, λέγεταιρητώς ότι ευδαίμων είναι ο ενάρετος (507c-e).

Στους διαλόγους της μέσης περιόδου, ο Πλάτων δεν αρκείται πλέον στην παράθεση και στην απόρριψηδιαφορετικών ορισμών μιας αρετής. Η ηθική έρευνα προχωρά και υπάρχειτώρα η απαίτηση για μια θετική στάση απέναντι στα ηθικά ζητήματα. Στην Πολιτεία προσδιορίζεται ως κεντρική ηθική και πολιτική έννοια η δικαιοσύνη. Ο ορισμός της δικαιοσύνης προκύπτει από την εξέταση της δομής της πόλης και την προέκτασή της στην ανθρώπινη ψυχή. Η ψυχή του ανθρώπου αποτελείται από τρία μέρη: το επιθυμητικόν που παράγει τις ηδονές και τις άλογες επιθυμίες, το θυμοειδές που είναι η έδρα των συναισθημάτων και το λογιστικόν που συγκεντρώνει τις ορθές κρίσεις, τις λογικές πεποιθήσεις, και είναι ικανό να κάνει σωστούς υπολογισμούς ως προς τα πράγματα ("δοξάζει κατά τά μέτρα", 602d-603a). Τα τρία μέρη της ψυχής βρίσκονται σε αδιάκοπη διαμάχη, καθώς οι επιθυμίες που αναπτύσσουν είναι συχνά αντίθετες μεταξύ τους. Δίκαιη είναι η εύτακτη και αρμονική ψυχή, στην οποία κάθε μέρος επιτελεί τον ρόλο του υπό την κυριαρχία του λογιστικού.

"Δεν επιτρέπει ο δίκαιος άνθρωπος στα διαφορετικά μέρη της ψυχής του να πράττουν άλλα από τα δικά τους ούτε να ανακατεύονται το ένα στα του οίκου του άλλου, αλλά έχοντας βάλει σε τάξη ό,τι πραγματικά του είναι οικείο και δικό του, κι έχοντας πάρει ο ίδιος στα χέρια του την εξουσία του εαυτού του, τακτοποιημένος μέσα του και συμφιλιωμένος με τον εαυτό του, έχει αρμονικά συνταιριάξει τα τρία διαφορετικά στοιχεία, ακριβώς σαν αυτά να ήταν οι τρεις τόνοι μιας μουσικής κλίμακας. [...]. Όλα αυτά τα έχει δέσει έτσι που να μην αποτελεί πια ο εαυτός του πολλότητα, αλλά να έχει γίνει κάτι εντελώς ενιαίο, κάτι με φρονιμάδα και αρμονία" (Πολιτεία 443d-e).

Από τις βασικές αρετές, η σοφία είναι η αρετή του λογιστικού μέρους της ψυχής, η ανδρεία είναι η αρετή του θυμοειδούς και η σωφροσύνη είναι η συναίνεση όλων των μερών της ψυχής για το ποιο είναι το επικρατέστερο. Η δικαιοσύνη νοείται ως τάξη και υγεία της ψυχής, ενώ η αδικία ως αταξία και ασθένεια.Η ευδαιμονία, όπως είναι αναμενόμενο, παρουσιάζεται ως η κατάσταση της δίκαιης ψυχής (580a, 588b). Οι Ιδέες είναι μέρος του εγχειρήματος του Πλάτωνα να ανατρέψει τον ηθικό σχετικισμό των σοφιστών.Οι αρετές συνιστούν απόλυτα ηθικά κριτήρια επειδή υπάρχουν ως Ιδέες έξω από τον μεταβλητό εμπειρικό κόσμο. Έτσι, η δικαιοσύνη στον άνθρωπο και στην πόλη είναι η πραγμάτωση της αντίστοιχης Ιδέας της. Οι Ιδέες, καθώς είναι τα παραδείγματα των αισθητών όντων, παρέχουν σταθερά ηθικά πρότυπα στα οποία μπορεί να θεμελιωθεί η πλατωνική πολιτεία. Συγχρόνως, αποτελούν το περιεχόμενο της φιλοσοφικής γνώσης, που μπορεί να εγγυηθεί τη ριζική μεταρρύθμιση της ηθικής και πολιτικής ζωής. Είναι αξιοσημείωτο ότι το Αγαθό, μια βαριά ηθική έννοια, αποκτά συγχρόνως έναν βασικό ρόλο στην πλατωνική γνωσιοθεωρία και μεταφυσική. Έτσι στην Πολιτεία(503 κ.ε.) η Ιδέα του αγαθού συστήνεται ως η έσχατη αρχή της γνώσης, της ηθικής και της πραγματικότητας. Ο Πλάτων περιγράφει το Αγαθό μόνο μέσω μεταφορών, και του προσδίδει μια θέση υψηλότερη από τις Ιδέες – βρίσκεται «επέκεινα του όντος». Αποτελεί το αντικείμενο της «διαλεκτικής», της κορυφαίας όλων των ιεραρχικά διατεταγμένων επιστημών, στις οποίες πρέπει να μυηθούν οι υποψήφιοι άρχοντες της πόλης. Έτσι, στη θέαση του αγαθού πραγματώνεται ο σκοπός του πλατωνικού εκπαιδευτικού προγράμματος, που είναι η στροφή της ψυχής προς τις Ιδέες τόσο ως γνωστική όσο και ως ηθική βελτίωση.

Στα τελευταία έργα του Πλάτωνα παρατηρείται μια στροφή προς την υπαρκτή πραγματικότητα, τόσο στο πεδίο της φύσης όσο και στο πεδίο της ηθικής συμπεριφοράς του ανθρώπου. Στον Τίμαιο ο κόσμος παρουσιάζεται ως δημιούργημα ενός γεωμέτρη-θεού, ο οποίος με απόλυτη επιμέλεια σχεδίασε το σύμπαν. Η τελειότητα του ουρανού είναι το παράδειγμα για τον ατελή επίγειο κόσμο. Το σύμπαν έχει εδώ τον ρόλο που είχε η πόλη στην Πολιτεία. Είναι το δομικό σύστοιχο της ανθρώπινης ψυχής, αφού η φύση της ατομικής ψυχής μοιάζει με τη φύση της κοσμικής ψυχής. Το ζητούμενο είναι να καταφέρει ο άνθρωπος να εναρμονίσει τις κινήσεις της ψυχής του με τις τέλειες κινήσεις του σύμπαντος, ώστε να υπερβεί τις εγγενείς ατέλειες της θνητής του ύπαρξης. Η στροφή του ύστερου Πλάτωνα προς τον αισθητό κόσμο συνοδεύεται από μια πιο ρεαλιστική αντίληψη για το αγαθό, μακριά από την απόκοσμη πρόταση της Πολιτείας. Στον Φίληβο το τέλειο, αύταρκες και ποθητό αγαθό δεν ταυτίζεται ούτε με την ηδονή, αλλά ούτε και με τη φρόνηση.Εντοπίζεται σε μια ζωή ανάμεικτη από αυτά τα δύο στοιχεία.Οι μεικτές οντότητες αναδεικνύονται ως δημιουργήματα ομορφιάς, ισορροπίας και αρμονίας. Αυτό που κάνει όμως τα μεικτά να είναι αγαθά είναι η κυριαρχία του μέτρου (64d-e).Βλέπουμε λοιπόν ότι η πλατωνική φιλοσοφία, από τον πρώιμο Πρωταγόρα ως τον όψιμο Φίληβο, θέτει την τέχνη του μέτρου ως αντίβαρο της τύχης, και ως σταθερή μεταφυσική προϋπόθεση της ηθικής.