Ιταλός φιλόσοφος (1433-1499), ο σημαντικότερος εκπρόσωπος του φλωρεντινού πλατωνισμού. Ανέλαβε και ολοκλήρωσε τη μετάφραση στα λατινικά και τον σχολιασμό του σημαντικότερου μέρους της πλατωνικής και νεοπλατωνικής γραμματείας. Επιπλέον, έδωσε ώθηση στον πλατωνισμό, καθώς επιχείρησε μια νέα ερμηνεία της πλατωνικής και νεοπλατωνικής φιλοσοφίας.

Ο Φιτσίνο γεννήθηκε στο Figline Valdarno, μια μικρή πόλη στα περίχωρα της Φλωρεντίας. Ο πατέρας του ήταν ιατρός και εργαζόταν για τον Κοσμά των Μεδίκων (Cosimo de’ Medici). Ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 1450 είχε αρχίσει να σχηματοποιείται το φιλοσοφικό του πρόγραμμα. Συγκεκριμένα, προσπαθούσε να μελετήσει όλες τις τότε γνωστές εκδοχές της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας, με σαφή προτίμηση στον

επικουρισμό

, ώστε να επανατοποθετήσει την αντίληψη που υπήρχε στην εποχή του για το τι συγκροτεί τη φιλοσοφία. Γρήγορα στράφηκε στην πλατωνική παράδοση, εκλαμβάνοντας εαυτόν ως μέλος της αλυσίδας των αρχαίων θεολόγων (prisci theologi), οι οποίοι στόχευαν στην αποκάλυψη και ερμηνεία των ιερών αληθειών που υπήρχαν στα κείμενα του

Πλάτωνα

και άλλων αρχαίων σοφών. Στις αρχές της δεκαετίας του 1460 ο Κοσμάς των Μεδίκων του εμπιστεύθηκε, κατά μαρτυρία του Φιτσίνο, ηγετικό ρόλο σε μια ομάδα φλωρεντινών λογίων που συνέστησαν τη λεγόμενη

Πλατωνική Ακαδημία της Φλωρεντίας

. Η σύγχρονη έρευνα έχει αποδείξει ότι η Ακαδημία δεν υπήρξε ποτέ θεσμοποιημένο ίδρυμα, αλλά περισσότερο μια χαλαρά συγκροτημένη ομάδα λογίων της εποχής που ενδιαφέρονταν για την αρχαία πλατωνική, και όχι μόνο, παράδοση. Παρά τον ηγετικό του ρόλο, ο Φιτσίνο παρέδιδε μαθήματα για τον Πλάτωνα και τους Νεοπλατωνικούς και διοργάνωνε διαλόγους μεταξύ του ιδίου και νέων της φλωρεντινής κοινωνίας. Ωστόσο, ο Φιτσίνο θεωρούσε ότι η εισαγωγή κάποιου στη φιλοσοφία έπρεπε να γίνει μέσω της μελέτης του

Αριστοτέλη

και των Αριστοτελικών, ώστε να αποκτηθούν τα εφόδια που χρειάζονται για την προσπέλαση του Πλάτωνα και των Πλατωνικών. Από τις αρχές της δεκαετίας του 1460, κατόπιν προτροπής του Κοσμά των Μεδίκων, ο Φιτσίνο επιδόθηκε στη μετάφραση και τον σχολιασμό των πλατωνικών διαλόγων και πολλών άλλων έργων της πλατωνικής παράδοσης. Το 1484 εξέδωσε τα Platonis Opera Omnia, έργο που περιελάμβανε μεταφράσεις των 36 τότε θεωρούμενων γνήσιων πλατωνικών έργων. Το 1496 δημοσίευσε τα Commentaria in Platonis, στα οποία συμπεριέλαβε σχόλια σε αρκετούς από τους πλέον δημοφιλείς

πλατωνικούς διαλόγους

. Το επόμενο έτος (1497) κυκλοφορήθηκε το έργο του για τους

Νεοπλατωνικούς

(

Πορφύριο

,

Ιάμβλιχο

,

Πρόκλο

, Συνέσιο,

Ψελλό

και άλλους). Στο μεσοδιάστημα είχε γράψει και εκδώσει (1482) το σημαντικότερο πρωτότυπο έργο του, την Πλατωνική Θεολογία περί της αθανασίας της ψυχής (Theologia Platonica de immortalitate animae), στο οποίο στόχευε να αντιπαρατεθεί με όσους διαχώριζαν τη θεολογία από τη φιλοσοφία. Στην οπτική του το πλατωνικό έργο, παρά την πολυσημία του, έχει έναν στόχο: την προσπέλαση του θείου. Φιλοδοξούσε το έργο του να αποτελέσει την χριστιανική απάντηση στην Πλατωνική Θεολογία (Εἰς τὴν Πλάτωνος θεολογίαν) του Πρόκλου, τον οποίο ο Φιτσίνο θαύμαζε.

Ο Φιτσίνο θεωρούσε την πλατωνική φιλοσοφία τον πλέον σημαντικό κρίκο μιας αλυσίδας σκέψης που ξεκινούσε με τα Χαλδαϊκά Λόγια και τα Ερμητικά Συγγράμματα. Η σοφία αυτή πέρασε κατόπιν στην Ελλάδα, μέσω των Ορφικών, για να βρει το απόγειό της στη φιλοσοφία του Πλάτωνα και των Νεοπλατωνικών. Η παράδοση αυτή αποδείκνυε τον αξεδιάλυτο δεσμό φιλοσοφίας και

θεολογίας

, όπου η πρώτη διευκολύνει τη δεύτερη. Αναπτύσσοντας την οντολογία του

Πλωτίνου

, προτείνει ένα πενταπλό σχήμα: Θεός, Αγγελικός Νους, Έλλογη Ψυχή, Ποιότητα, Ύλη. Η κεντρική θέση που εξασφαλίζει στην Ψυχή είναι κομβικής σημασίας, καθώς αυτή ελέγχει την πορεία εμπλοκής με την ύλη από τη μια και την επιστροφή στον Θεό από την άλλη, μέσω των σχέσεων συμπάθειας που διέπουν τον κόσμο. Όσον αφορά στην

αθανασία της ψυχής

, ο Φιτσίνο την υπερασπίστηκε εμφατικά, ερμηνεύοντας την πλατωνική φιλοσοφία με τρόπους φιλικούς προς τον Χριστιανισμό, αποκρούοντας για παράδειγμα τη μετενσάρκωση, την οποία απέδωσε στον

Πυθαγόρα

. Ο Φιτσίνο χρησιμοποίησε εκτενώς την έννοια του πνεύματος (spiritus), το οποίο επιτρέπει στην άυλη ψυχή να επιδρά στον υλικό κόσμο. Μέσω του πνεύματος προάγεται ο

έρωτας

, στον οποίο ο Φιτσίνο προσέδωσε τεράστια σημασία. Ο έρωτας είναι επιθυμία του ωραίου και οδηγεί τελικά στον Θεό, ως την πλήρωση της ανθρώπινης φύσης.