Στον πλατωνικό διάλογο Πρωταγόρας ο διάσημος σοφιστής μεταλάσσει τον μύθο του Προμηθέα θέλοντας να δείξει ότι κανένας άνθρωπος δεν πρέπει να αποκλείεται από τη συμμετοχή στα κοινά. Ο μύθος είναι ένα από τα ελάχιστα κείμενα της αρχαίας φιλοσοφίας που υποστηρίζει την ισότητα των πολιτών και υπερασπίζεται τη δημοκρατία.

Ο μύθος αποδίδεται από τον Πλάτωνα στον σοφιστή Πρωταγόρα και εμπεριέχεται στον ομώνυμο πλατωνικό διάλογο (320c-322d). Πρόκειται για μια παραλλαγή του μύθου του Προμηθέα, κατάλληλα προσαρμοσμένου για τους σκοπούς της πλατωνικής ανταλλαγής επιχειρημάτων σχετικά με το αν η πολιτική αρετή είναι διδακτή ή όχι. O Πρωταγόρας εκφωνεί τον μύθο για να πείσει τον Σωκράτη ότι η πολιτική αρετή διδάσκεται.

Σύμφωνα με τον μύθο, το ανθρώπινο είδος εφοδιάστηκε από τον Προμηθέα με τις τέχνες και τη φωτιά, για να επιβιώσει από τους κινδύνους της φύσης. Ωστόσο, ενώ επιβλήθηκε στο φυσικό του περιβάλλον, κινδύνευε στη συνέχεια να αφανιστεί εξαιτίας του αμοιβαίου σπαραγμού, γιατί δεν κατείχε την πολιτική τέχνη, που εξασφαλίζει συνεννόηση και ειρήνη ανάμεσα στους ανθρώπους. Τότε ο Δίας έστειλε τον Ερμή να δωρίσει στους ανθρώπους την «αιδώ» και την «δίκην» (τον σεβασμό και τη δικαιοσύνη). Στην ερώτηση του Ερμή αν θα πρέπει να τις μοιράσει σε όλους τους ανθρώπους ή μόνο σε λίγους, όπως γίνεται με τις άλλες τέχνες, ο Δίας απαντά ότι θα πρέπει να δοθούν σε όλους, «γιατί δεν θα υπήρχαν πόλεις αν μόνο λίγοι μετείχαν σ’ αυτές, όπως στις άλλες τέχνες∙ και ότι θα πρέπει να θεσπισεί νόμος ότι όποιος αδυνατεί να μετάσχει στην αιδώ και στη δίκη να σκοτώνεται ως αρρώστια της πόλης» (322d).

Ο μύθος διδάσκει ότι, ως προς την πολιτική αρετή, οι άνθρωποι εκκινούν από την ίδια αφετηρία. Ενώ στις άλλες τέχνες και δραστηριότητες η φύση έχει εξοπλίσει τον καθε πολίτη με ειδικές προδιαγραφές, στο πεδίο της πολιτικής δεν υπάρχουν έμφυτες διαφορές. Κατά τον πλατωνικό Πρωταγόρα λοιπόν κανείς δεν πρέπει να αποκλείεται από την πολιτική συμμετοχή, όπως ακριβώς υποστήριζαν οι εισηγητές της αθηναϊκής δημοκρατίας. Όλοι ξεκινούν με ίδιες προδιαγραφές και έχουν εκ φύσεως τη δυνατότητα να αναπτύξουν εκείνες τις πλευρές του εαυτού τους που συντελούν στην ορθή διαβίωση μέσα στις πόλεις, η αγωγή όμως εκ μέρους της οικογένειας και κυρίως της πολιτείας βελτιώνει την αρετή του κάθε πολίτη. Άρα η πολιτική αρετή διδάσκεται, αφού βρίσκει γόνιμο έδαφος στη σωστή προδιάθεση των ανθρώπων.

Ο μύθος του Πρωταγόρα είναι ένα από τα ελάχιστα κείμενα πολιτικής φιλοσοφίας της κλασσικής ελληνικής αρχαιότητας που θεμελιώνει την ισότητα των πολιτών και προπαγανδίζει τη δημοκρατία. Και το παράδοξο είναι ότι έχει γραφεί από το χέρι του Πλάτωνα, ο οποίος δεν μπορεί να θεωρηθεί οπαδός του δημοκρατικού πολιτεύματος. Το γεγονός αυτό οδηγεί αρκετούς ερμηνευτές στο συμπέρασμα ότι ο μύθος είχε όντως εκφωνηθεί από τον ιστορικό Πρωταγόρα, και ο Πλάτων απλώς τον αναπαραγάγει στον γραπτό του διάλογο. Η άποψη ωστόσο αυτή υποτιμά τόσο τις εκπληκτικές δυνατότητες που έχει ο Πλάτων ως συγγραφέας να ενσωματώνει “ξένες” φωνές στα έργα του όσο και τη φιλοσοφική του αυτοπεποίθηση ποτ στηρίζει την αμεροληψία του.