Η χειρόγραφη παράδοση των έργων του Πλάτωνα (ή έργων που αποδίδονται εσφαλμένα στον Πλάτωνα) και των εξηγητών του Πλάτωνα στο Βυζάντιο: περιγραφή των βασικών κωδίκων.

Όπως ισχύει για το σύνολο σχεδόν των αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων, το έργο του Πλάτωνα μας είναι γνωστό χάρη σε βυζαντινούς χειρόγραφους κώδικες. Οι κώδικες που περιέχουν έργα του Πλάτωνα, συμπεριλαμβανομένων και κωδίκων του 16ου αι., έχουν υπολογιστεί σε 263.1

Ο αρχαιότερος είναι ο  Parisinusgr. 1807, ο οποίος συμβολίζεται ως Α στις εκδόσεις των πλατωνικών κειμένων. Χρονολογείται στο δεύτερο μισό του 9ου αι. και περιέχει την όγδοη και την ένατη τετραλογία  

 (

Ο Θράσυλλος και η τετραλογική διαίρεση των πλατωνικών διαλόγων), καθώς και τους νόθους πλατωνικούς διαλόγους (

Νόθοι και απόκρυφοι πλατωνικοί διάλογοι). Το περιεχόμενο του κώδικα αριθμείται ανά βιβλίο: ο Κλειτοφών φέρει τον αριθμό 29 και ο Αξίοχος – αφού έχουν μεσολαβήσει, εκτός από τα μονόβιβλα έργα, τα δέκα βιβλία της

Πολιτείας και τα δώδεκα βιβλία των

Νόμων

– τον αριθμό 64. Πρόκειται επομένως για τον δεύτερο τόμο μιας πλήρους πρώτης βυζαντινής έκδοσης του πλατωνικού έργου, της οποίας ο πρώτος τόμος έχει χαθεί• σώζεται όμως εμμέσως, αφού υπήρξε μαζί με τον Par. gr. 1807 μοντέλο του κώδικα  

 * App. gr. IV 1 (σύμβολο Τ), τον οποίο ετοίμασε ο μοναχός Εφραίμ κατά το δεύτερο μισό του 10ου αιώνα• αφού αντέγραψε τον Μενέξενο, ο οποίος φέρει τον αριθμό 28, ο Εφραίμ προσέθεσε το σημείωμα «τέλος του α΄ βιβλίου»• στη συνέχεια ξεκίνησε να αντιγράφει τον Κλειτοφώντα από το «β΄ βιβλίο», δηλ. από τον Par. gr. 1807.

Η γραφή του και άλλες κωδικολογικές ομοιότητες συνδέουν τον Par. gr. 1807 με τα χειρόγραφα της λεγόμενης «φιλοσοφικής συλλογής»,2 στην οποία περιλαμβάνονται επίσης χειρόγραφα που παραδίδουν έργα μεσοπλατωνικών και νεοπλατωνικών εξηγητών (

Αρχαία υπομνήματα στους πλατωνικούς διαλόγους): ο Parisinus gr. 1962 (Αλκίνοος, Διδασκαλικός), o  

* 2197 (

Πρόκλος, Υπόμνημα στην Πολιτεία), ο Parisinus Suppl. gr. 921 (

Πρόκλος, Υπόμνημα στον Τίμαιο), o Parisinus gr. 2575 ( 

 *: Αμμώνιος Ερμείου, Υπόμνημα στο Περί ερμηνείας του Αριστοτέλη), ο Marcianus gr. 196 (

Δαμάσκιος, Υπόμνημα στον Φαίδωνα και Υπόμνημα στον Φίληβο•

Ολυμπιόδωρος, Υπόμνημα στον Γοργία, Υπόμνημα στον Αλκιβιάδη Α΄ και Υπόμνημα στον Φαίδωνα), ο Marcianus gr. 246 (Δαμάσκιος, Περί των πρώτων αρχών και Υπόμνημα στον Παρμενίδη) και ο Marcianus gr. 226 (Σιμπλίκιος, Υπόμνημα στην Φυσικήν ακρόασιν του Αριστοτέλη).

Μια διαφορετική έκδοση του πλατωνικού έργου συναποτελούν οι κώδικες  

* Clarke 39 (σύμβολο B),3 αντιγραμμένος το 895 από τον Ιωάννη Καλλιγράφο για τον λόγιο διάκονο Αρέθα (αργότερα επίσκοπο Καισαρείας), και Vaticanus gr. 1 (σύμβολο Ο), ο οποίος περιέχει στα περιθώρια σχόλια γραμμένα κατά πάσα πιθανότητα από τον ίδιο τον Αρέθα. Ο πρώτος κώδικας περιέχει τις τετραλογίες 1-6, ενώ ο δεύτερος την ένατη τετραλογία χωρίς τον Μίνωα, καθώς και τους νοθευόμενους διαλόγους• από τον δεύτερο κώδικα λείπουν εντούτοις 23 τετράδια*, τα οποία περιείχαν κατά πάσα πιθανότητα την έβδομη και την όγδοη τετραλογία, καθώς και τον Μίνωα. Μη ολοκληρωμένο ή ελλιπώς σωζόμενο αντίγραφο της έκδοσης του Αρέθα αποτελεί επίσης ο κώδικας Marcianus gr. 185 (σύμβολο D• περιέχει τις τετραλογίες 1-4, τον Κλειτοφώντα και την Πολιτεία) του 11ου αι.

Μία ακόμη έκδοση του 11ου αι. αποτελεί ο  

 * Suppl. gr. 7 (σύμβολο W• περιέχει τις τετραλογίες 1-7, χωρίς όμως να τηρεί σε όλες τις περιπτώσεις τη συνήθη τάξη των διαλόγων). Το κείμενο του W συμφωνεί κατά κανόνα με τα πλατωνικά παραθέματα του

Μιχαήλ Ψελλού.

Από τις πρώτες αυτές βυζαντινές εκδόσεις προέρχεται, άμεσα ή έμμεσα, το πλήθος των σωζόμενων πλατωνικών χειρογράφων που αντιγράφηκαν κατά την Παλαιολόγεια περίοδο (1261-1453), τα οποία μπορούν ενίοτε να ταυτιστούν με γνωστούς βυζαντινούς λογίους. Αξίζει να αναφερθούν εδώ ο Marcianus gr. 194 (περιέχει το Υπόμνημα στον Τίμαιο του Πρόκλου), αντιγραμμένος από τον Γεώργιο Κύπριο,4 μετέπειτα πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Γρηγόριο Β΄ (1283-1289), οι πλατωνικοί κώδικες  

 * gr. 339 και Parisinus gr. 1810 του Βυζαντινού φιλοσόφου

Γεωργίου Παχυμέρη, οι κώδικες του 14ου αιώνα Laurentianus plut. 80.19 και Marciani gr. 188 και 189, οι οποίοι φέρουν κειμενικές διορθώσεις και διαγραφές από τη γραφίδα του

Πλήθωνα,5 o Marcianus gr. 184 ο οποίος αντιγράφηκε από τον καλλιγράφο Ιωάννη Ρώσο για λογαριασμό του καρδινάλιου

Βησσαρίωνα, και ο Vaticanus gr. 1029 του Ιωάννη Αργυρόπουλου. Εξαίρεση αποτελεί ο σημαντικός κώδικας Vindobonensis* Suppl. gr. 39 (σύμβολο F), ο οποίος αποτελεί απόγραφο των ετών 1280-1340 ενός βιβλίου του 3ου ή του 4ου αι. μ. Χ.