Η πολιτική ζωή στην κλασική Αθήνα
Μεταφερόμαστε αρχικά στην κλασική Αθήνα. 5ος αιώνας π.Χ. Ο χρυσός αιώνας, όπως αποκαλείται. Πολίτευμα: Δημοκρατία. Στην Αγορά, στην Εκκλησία του δήμου, στους δημόσιους χώρους, παντού οι πολίτες συζητούν για την πολιτική, τις τέχνες, τη θρησκεία, τις υποθέσεις της πόλης, για τους άρχοντες, για το παρόν και το μέλλον.
Άλλη δουλειά δεν είχαν; Όλη μέρα κουβεντολόι; Κουτσομπόληδες οι πρόγονοί μας!
Μα δεν αερολογούν. Ούτε σχολιάζουν άσκοπα και χωρίς νόημα. Ας φανταστούμε την αλλαγή που φέρνει η δημοκρατία. Οι πολίτες της Αθήνας συμμετέχουν στους θεσμούς, παίρνουν σημαντικές πολιτικές αποφάσεις.
Όπως στη Βουλή σήμερα;
Περίπου. Κάθε χρόνο εκλέγονται διαφορετικοί αντιπρόσωποι, οι οποίοι ασχολούνται μόνο με την πολιτική. Για ολόκληρη τη χρονιά δεν έκαναν τίποτε άλλο.
Καλά όλοι οι Αθηναίοι μπορούσαν να αναλάβουν αξιώματα;
Μόνο όσοι ανήκαν στις ανώτερες τάξεις (πεντακοσιομέδημνοι και ιππείς). Οι εύποροι αγρότες (ζευγίται), που δεν είχαν αριστοκρατική καταγωγή, αναλάμβαναν κατώτερα αξιώματα. Οι φτωχότεροι (θήτες) απείχαν. Όλοι ωστόσο οι πολίτες συμμετείχαν στην Εκκλησία του δήμου και το Ηλιαστικό δικαστήριο
Ο Πλάτων; Σε ποια τάξη ανήκε;
Η οικογένεια του Πλάτωνα είχε αριστοκρατική καταγωγή και στήριζε τους ολιγαρχικούς.
Στα χρόνια του Πλάτωνα ποιοι κατέχουν την εξουσία;
Βρισκόμαστε στα χρόνια μετά τη λήξη του Πελοποννησιακού πολέμου (404 π.Χ.). Η Αθήνα έχει χάσει τον πόλεμο με την Σπάρτη. Η χρυσή εποχή του Περικλή έχει τελειώσει. Στην εξουσία εναλλάσσονται οι δημοκρατικοί και οι ολιγαρχικοί. Κυριαρχεί η δημαγωγία. Οι πολιτικοί κοιτάζουν μοναχά πως θα είναι αγαπητοί στους πολίτες. Δεν ενδιαφέρονται για το καλό της πόλης. Κάποια στιγμή, οι Τριάκοντα τύραννοι αναλαμβάνουν τα ηνία της πόλης.
Ο Πλάτων τους υποστήριξε;
Στην αρχή μάλλον ναι. Ο αδελφός της μητέρας του, ο Χαρμίδης, ήταν ένας από τους Τριάκοντα, και ο ξάδελφός της, ο Κριτίας, ήταν ο επικεφαλής τους. Τέλος, μην ξεχνάμε πως ο Πλάτων θεωρούσε υπευθύνους για το θάνατο του Σωκράτη τους δημοκρατικούς. Όλα αυτά επηρέασαν τη σκέψη του, όπως και οι "φιλοσοφικοί πρόγονοί" του, οι φιλόσοφοι δηλαδή που έζησαν και έδρασαν πριν από αυτόν. Για να δούμε λοιπόν, πώς ήταν η φιλοσοφία πριν τον Πλάτωνα και τον Σωκράτη.