Παιδεία για έναν ελεύθερο νέο στην κλασική εποχή σημαίνει τέσσερα πράγματα: ηθική διαπαιδαγώγηση, εκγύμναση του σώματος, μουσική κατάρτιση, γραμματικές γνώσεις.

Ηθική διαπαιδαγώγηση∙ να μάθει δηλαδή το παιδί να ξεχωρίζει το καλό και το κακό, το δίκαιο και το άδικο. Γι’ αυτό οι μητέρες, οι τροφοί, οι παππούδες και οι γιαγιάδες λένε στο παιδί παραμύθια ή απαγγέλλουν στίχους.

Η σχολική εκπαίδευση τότε ήταν ιδιωτική. Οι οικογένειες δηλαδή πλήρωναν δίδακτρα σε ιδρύματα, όπου το παιδί μάθαινε μουσική, ανάγνωση, γραφή και αριθμητική. Από τα δώδεκα τους χρόνια, τα παιδιά σύχναζαν στις παλαίστρες όπου οι γυμναστές (παιδοτρίβες) τούς εκπαίδευαν στην πάλη, το άλμα, το τρέξιμο και τη ρίψη δίσκων και ακοντίων.

Οι Αθηναίες δεν πήγαιναν στα σχολεία όπως τα αγόρια. Αρκετές πιθανότατα γνώριζαν ανάγνωση και γραφή. Ωστόσο για την εκπαίδευση των κοριτσιών δεν ξέρουμε και πολλά.

Τον 5ο αιώνα κάνουν την εμφάνισή τους οι Σοφιστές. Αρκετοί εύποροι νέοι αναζητούν σε αυτούς υψηλότερη μόρφωση στα μαθηματικά, την αστρονομία, τη ρητορική, πληρώνοντας υψηλά δίδακτρα. Τον 4ο αιώνα ιδρύθηκαν στην Αθήνα δύο μεγάλες σχολές, η σχολή του Ισοκράτη και η σχολή του Πλάτωνα. Στην πρώτη διδασκόταν η ρητορική τέχνη και στη δεύτερη η φιλοσοφία. Το 335 π.Χ. ο Αριστοτέλης ίδρυσε το Λύκειο. Ας τα δούμε ένα-ένα, με τη σειρά.